Dùng thuốc tránh thai kéo dài làm gia tăng nguy cơ đột quỵ

2 nữ bệnh nhân đột quỵ do dùng thuốc tránh thai kéo dài

Ngày 11/4, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết đã tiếp nhận hai trường hợp đột quỵ não xảy ra ở người trẻ tuổi, đều có điểm chung là sử dụng thuốc tránh thai đường uống trong thời gian dài.

Bệnh nhân nằm điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Trường hợp đầu tiên là một nữ bệnh nhân đang trong độ tuổi sinh sản, nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Vài ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân có triệu chứng đau đầu, đã dùng thuốc giảm đau nhưng chỉ thuyên giảm nhẹ và vẫn tiếp tục sinh hoạt như bình thường.

Tuy nhiên, sau đó bệnh nhân đột ngột xuất hiện cơn đau đầu dữ dội và được đưa đến bệnh viện trong tình trạng rối loạn ý thức, co giật toàn thân liên tục, hôn mê sâu, liệt tứ chi và giãn đồng tử.

Kết quả chụp chiếu cho thấy bệnh nhân bị chảy máu não diện rộng, khu trú tại thùy đỉnh hai bên, do huyết khối xoang tĩnh mạch dọc trên và hội lưu xoang. Xét nghiệm D-Dimer cho kết quả tăng cao, vượt ngưỡng 5.000 ng/mL.

Ngay sau đó, các bác sĩ thuộc khoa Đột quỵ và Can thiệp thần kinh cùng Phẫu thuật thần kinh đã tiến hành hội chẩn để đưa ra phương án điều trị tối ưu cho bệnh nhân.

Bệnh nhân được nhanh chóng đặt nội khí quản để thở máy chủ động, sử dụng thuốc chống phù não và thuốc chống đông. Sau đó, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật mở sọ nhằm giải phóng tình trạng chèn ép do phù não.

Nhờ điều trị tích cực, hiện bệnh nhân đã tỉnh táo, cai được máy thở, có thể giao tiếp và thực hiện một số sinh hoạt cá nhân một cách chủ động.

Trường hợp thứ hai cũng là một nữ bệnh nhân trong độ tuổi sinh sản, nhập viện do đau đầu kéo dài, kèm theo tình trạng yếu dần nửa người bên trái và khó đi lại trong vài ngày gần đây.

Tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân vẫn trong trạng thái tỉnh táo. Kết quả chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm sàng lọc cho thấy cô bị nhồi máu não tại vùng thái dương phải, nguyên nhân do huyết khối ở xoang thẳng, xoang sigma và xoang ngang trái.

Bệnh nhân được điều trị tích cực.

Bệnh nhân được điều trị nội khoa bằng thuốc chống đông theo đúng phác đồ và đã phục hồi tốt. Khi ra viện, cô có thể tự sinh hoạt mà không cần hỗ trợ.

Đáng chú ý, cả hai trường hợp trên đều có điểm chung là đang sử dụng thuốc tránh thai đường uống hằng ngày trong thời gian dài.

Khuyến cáo từ chuyên gia y tế

Theo ThS Nguyễn Hải Linh, công tác tại Khoa Đột quỵ não – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thuốc tránh thai đường uống hằng ngày thường chứa các hormone estrogen và progesterone. Cơ chế hoạt động của loại thuốc này bao gồm: ức chế sự rụng trứng; làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung nhằm ngăn tinh trùng tiếp cận trứng; và thay đổi nội mạc tử cung để ngăn không cho trứng làm tổ.

Đây là một phương pháp tránh thai hiệu quả và tiện lợi. Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo rằng việc sử dụng kéo dài hoặc lạm dụng có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng, trong đó đáng lo ngại nhất là nguy cơ tăng hình thành huyết khối (cục máu đông), dẫn đến các biến cố như đột quỵ não.

Bác sĩ Nguyễn Hải Linh cho biết, theo thống kê toàn cầu, phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có nguy cơ bị thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch cao gấp 3–6 lần so với những người không sử dụng.

Ngoài ra, nguy cơ này còn tăng lên đáng kể ở những phụ nữ có các yếu tố nguy cơ kèm theo như: hút thuốc lá, thừa cân/béo phì, có tiền sử gia đình từng bị đột quỵ hoặc huyết khối, cũng như mắc các bệnh lý gây tăng đông máu.

Huyết khối xoang tĩnh mạch não là tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ chảy máu não, đột quỵ nhồi máu não hoặc kết hợp cả hai thể chảy máu và nhồi máu.

Trước nguy cơ hình thành huyết khối tĩnh mạch ở phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai, các bác sĩ khuyến cáo chị em nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, làm các xét nghiệm cần thiết và nhận tư vấn từ bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng thuốc. Việc dùng thuốc đúng cách, đúng liều lượng và trong thời gian phù hợp sẽ giúp đảm bảo hiệu quả tránh thai và giảm thiểu rủi ro sức khỏe.

Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng hoặc kéo dài thời gian uống thuốc mà không có chỉ định hay theo dõi từ bác sĩ chuyên môn.

Tại Việt Nam, theo một nghiên cứu năm 2021 do Bệnh viện Từ Dũ phối hợp với Bệnh viện Phụ sản Trung ương thực hiện, gần 50% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản từng sử dụng thuốc tránh thai, trong đó có gần 20% dùng liên tục trên 12 tháng mà không thực hiện thăm khám định kỳ.

Bầu 3 tháng đầu có nên uống sữa tươi không?

Mẹ bầu có ăn được măng không?

Tác dụng bất ngờ của cá trích với bà bầu