Tăng quy mô hỗ trợ từ ngân sách để phát triển mạnh kinh tế tập thể, hợp tác xã

Liên kết hợp tác xã – doanh nghiệp: trụ cột của mô hình tăng trưởng mới

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhận định bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục biến động phức tạp, trong khi Việt Nam đang theo đuổi các mục tiêu dài hạn: tăng trưởng trên 8% năm 2025, duy trì mức hai con số các năm tiếp theo và trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Để hiện thực hóa mục tiêu này, mô hình tăng trưởng phải chuyển đổi mạnh mẽ, dựa trên công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và khai thác hiệu quả mọi nguồn lực xã hội.

Trong đó, liên kết giữa hợp tác xã (HTX) và doanh nghiệp được xem là giải pháp mang tính chiến lược, giúp lấp đầy khoảng trống giữa khu vực tư nhân và khu vực nhà nước, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. Hiện cả nước đã có gần 3.000 dự án và kế hoạch liên kết giữa HTX – doanh nghiệp được phê duyệt, triển khai ở nhiều ngành nghề, cho thấy xu thế này ngày càng rõ nét.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh mô hình phát triển cần dựa trên nguyên tắc: “Nhà nước kiến tạo – Doanh nghiệp tiên phong – Hợp tác xã là hạt nhân – Nông dân và người lao động là chủ thể – Nhà khoa học đồng hành – Tổ chức tín dụng hỗ trợ”, từ đó hình thành chuỗi liên kết bền vững, hiệu quả, phù hợp xu hướng kinh tế xanh – số – tuần hoàn.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng

Tăng mạnh hỗ trợ từ ngân sách, hoàn thiện cơ chế chính sách

Để tạo hành lang phát triển cho kinh tế tập thể, HTX, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì rà soát, sửa đổi toàn diện các quy định không còn phù hợp, đặc biệt là cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và HTX tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.

Một số nhiệm vụ trọng tâm:

Hoàn thiện Nghị định thay thế Nghị định 57/2018/NĐ-CP về cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp với các chính sách đột phá, nguồn lực đủ mạnh; trình Chính phủ trong tháng 12/2025.

Rà soát Nghị định 113/2024/NĐ-CP để kịp thời sửa đổi, bổ sung quy định thực thi Luật HTX, bảo đảm chính sách đi vào thực chất.

Tăng quy mô hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, tạo nguồn lực triển khai đồng bộ các đề án phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2026 – 2030.

Hoàn thiện chính sách ưu đãi tín dụng từ Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, ưu tiên doanh nghiệp tham gia chuỗi liên kết.

Đặc biệt, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao xây dựng Nghị định sửa đổi Nghị định 98/2018/NĐ-CP về liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản theo hướng: Đơn giản hóa thủ tục phê duyệt dự án; Phân cấp mạnh cho địa phương; Quy định rõ cơ chế phân phối lợi ích trong chuỗi; Bổ sung cơ chế hỗ trợ xây dựng chuỗi giá trị xanh, chuỗi giá trị số, gắn với truy xuất nguồn gốc, chuẩn quốc tế, tín chỉ các-bon.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, tín dụng xanh và phát triển nhân lực nông nghiệp

Năm 2026 sẽ triển khai chương trình hỗ trợ chuyển đổi số cho HTX, nhằm nâng cao năng lực quản trị, tăng sức cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu liên kết với doanh nghiệp.

Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước được giao nghiên cứu cơ chế tạo điều kiện cho doanh nghiệp và HTX chủ trì các dự án liên kết tiếp cận tín dụng xanh, tín dụng ưu đãi; Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng chương trình hỗ trợ chuyển giao công nghệ cho HTX.

Về phát triển nguồn nhân lực, yêu cầu đặt ra là: Đào tạo lực lượng nông dân số, nông dân chuyên nghiệp; Bồi dưỡng đội ngũ quản trị HTX có kiến thức về kinh tế – tài chính – kinh doanh; Tăng cường kỹ năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Khẳng định vai trò của HTX trong nền kinh tế tự chủ

Phó Thủ tướng nhấn mạnh HTX phải được nhìn nhận như đối tác kinh doanh bình đẳng, đóng vai trò quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế – xã hội. Việc thúc đẩy liên kết giữa HTX và doanh nghiệp không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là động lực nâng cao thu nhập người dân, ổn định xã hội và phát triển bền vững.

Theo thống kê, cả nước hiện có:

35.000 HTX với gần 6 triệu thành viên;

164 liên hiệp HTX, hơn 1.000 HTX thành viên;

66.000 tổ hợp tác với hơn 1 triệu thành viên;

Khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, tăng 20% so với năm 2020;

4.700 HTX tham gia chuỗi giá trị;

2.600 HTX ứng dụng công nghệ cao.

Những con số này cho thấy HTX đang trở thành lực lượng quan trọng trong nền kinh tế, song vẫn cần nguồn lực, chính sách và cơ chế đủ mạnh để phát triển tương xứng tiềm năng.