Vì sao trẻ thích mút tay và khi nào cần can thiệp?

Thói quen mút tay xuất phát từ nhu cầu bản năng của trẻ, nhưng kéo dài quá mức có thể gây biến dạng răng, ngón tay và ảnh hưởng đến tự tin của trẻ.
Những loại nước không nên uống khi bụng đói buổi sáng Những thói quen âm thầm bào mòn xương khớp của bạn mỗi ngày Tác hại tiềm ẩn của bơi lội

Mút tay là hành động gặp ở phần lớn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường xuất hiện khi trẻ mệt mỏi, buồn ngủ. Việc đưa ngón tay vào miệng và mút giúp trẻ dễ ngủ và ngủ sâu hơn, giống như thói quen ngậm ti mẹ mới yên giấc. Lâu dần, đây có thể trở thành một thói quen khó bỏ.

Phần lớn trẻ tự bỏ tật mút ngón tay khi được 1–2 tuổi, song có khoảng 15% vẫn tiếp tục duy trì đến 4 tuổi. Thống kê cho thấy từ 25–50% trẻ 3–6 tuổi có thói quen này, nhưng đa phần sẽ chấm dứt trước 5 tuổi.

Mút tay là hành động gặp ở phần lớn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Mút tay là hành động gặp ở phần lớn trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Vì sao trẻ thích mút tay?

Có nhiều giả thuyết giải thích thói quen này, chủ yếu liên quan đến các yếu tố bản năng và cảm xúc:

Bản năng sinh tồn: Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, thai nhi đã có thể mút ngón tay như một phản xạ sinh tồn, giúp học cách bú mẹ, đồng thời tìm cảm giác an toàn.

Nhu cầu cảm xúc: Mút tay giúp trẻ tự trấn an khi buồn chán, căng thẳng hoặc thiếu sự ôm ấp từ cha mẹ. Hành động này mang lại cảm giác hài lòng, gần gũi và an toàn.

Thói quen: Khi nhu cầu mút lúc bú chưa được thỏa mãn, trẻ dễ tìm đến ngón tay để thay thế.

Khi nào mút tay trở thành vấn đề?

Nếu thói quen kéo dài đến giai đoạn mọc răng vĩnh viễn (6–7 tuổi trở lên) hoặc trẻ mút quá mạnh, quá nhiều, có thể gây ra những hậu quả khó lường cho sức khỏe.

Ảnh hưởng đến răng, hàm và miệng

Răng cửa trên vểnh ra ngoài, răng dưới cụp vào trong: Do lực tác động của ngón tay lên răng và xương hàm.

Khớp cắn hở: Răng cửa trên và dưới không tiếp xúc khi cắn, gây khó khăn trong ăn nhai và phát âm, kèm theo hiện tượng đẩy lưỡi.

Hàm trên hẹp, biến dạng: Cung hàm trên bị bóp lại, có thể dẫn đến cắn chéo hàm và ảnh hưởng thẩm mỹ khuôn mặt.

Ảnh hưởng phát âm: Khó phát âm chuẩn các âm “s”, “z”, “t”, nói ngọng do cấu trúc răng và hàm bất thường.

Ngón tay bị biến dạng: Ngón thường mút dẹt hơn, da bong tróc, khô hoặc ướt hơn các ngón khác.

Nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm

Tay không sạch sẽ dễ mang theo vi khuẩn, virus, trứng giun… vào miệng, gây bệnh tay chân miệng, thủy đậu, cúm, nhiễm giun và các bệnh đường tiêu hóa.

Tác động tâm lý – xã hội

Trẻ lớn mút tay dễ bị bạn bè trêu chọc, giảm tự tin, ảnh hưởng đến phát triển tâm lý.
Trẻ lớn mút tay dễ bị bạn bè trêu chọc, giảm tự tin, ảnh hưởng đến phát triển tâm lý.

Trẻ lớn mút tay dễ bị bạn bè trêu chọc, giảm tự tin, ảnh hưởng đến phát triển tâm lý.

Một số nghiên cứu cho thấy trẻ vào lớp 1 vẫn mút tay có mức nhận thức xã hội thấp hơn bạn bè.

Nứt da, biến dạng xương ngón tay

Trẻ mút mạnh và liên tục, thậm chí nhai ngón hoặc đẩy lưỡi, khiến da ngón tay nứt nẻ, loét, viêm nhiễm.

Mút tay lâu dài còn có thể gây biến dạng xương ngón tay, khiến ngón tay có hình dạng bất thường.

Ảnh hưởng môi, cơ cằm và lưỡi

Môi không khép hoàn toàn, môi trên ngắn, giảm trương lực, môi dưới tăng trương lực do cơ cằm co mạnh.

Môi dưới đặt sau các răng trước trên, làm tăng độ cắn chùm, độ chìa của răng.

Lưỡi đặt thấp, tăng nguy cơ đẩy lưỡi do môi không khép kín và răng cửa trên chìa ra.

Làm sao giúp trẻ bỏ thói quen mút tay?

Thông thường, trẻ sẽ tự bỏ thói quen nếu được nhắc nhở nhẹ nhàng. Nếu không thành công, nha sĩ có thể tư vấn trực tiếp. Thời điểm thích hợp can thiệp là 4–6 tuổi. Với trẻ vừa trải qua căng thẳng hoặc thay đổi lớn như chuyển nhà, chuyển trường, nên hoãn điều trị. Nếu bỏ thói quen trước khi các răng cửa mọc hoàn toàn, cắn chìa và cắn hở thường tự điều chỉnh.

Không trách phạt, không tạo áp lực, luôn đồng hành, động viên, khích lệ trẻ.

Các biện pháp cụ thể:

Giải thích, động viên: Trò chuyện, giải thích hậu quả, có thể minh họa bằng hình ảnh.

Treo thưởng: Đặt mục tiêu nhỏ (ví dụ: một ngày không mút tay được một ngôi sao, tích đủ sẽ có phần thưởng).

Nhắc nhở nhẹ nhàng: Khi thấy trẻ mút tay, gợi ý trẻ ôm thú bông, cầm đồ chơi…

Bôi chất gây vị lạ: Dùng nước chanh, tinh dầu đắng hoặc sản phẩm chuyên dụng bôi lên ngón tay.

Đeo bao tay, băng ngón: Đặc biệt vào ban đêm hoặc khi trẻ ở một mình.

Tham khảo bác sĩ: Nếu biện pháp trên không hiệu quả, bác sĩ có thể làm khí cụ đặt trong miệng để ngăn trẻ mút tay và điều chỉnh răng.

Trường hợp đặc biệt: Nếu trẻ có vấn đề tâm lý đi kèm, cần phối hợp với chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ nhi khoa.

Mút tay là bản năng tự nhiên của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhưng cha mẹ cần kiên nhẫn giúp trẻ bỏ thói quen này để đảm bảo sức khỏe răng miệng, tâm lý và xã hội về lâu dài.

Cơ thể thay đổi thế nào sau khi bạn bỏ rượu? Cơ thể thay đổi thế nào sau khi bạn bỏ rượu?
Những thói quen buổi tối âm thầm làm tăng nguy cơ đột quỵ Những thói quen buổi tối âm thầm làm tăng nguy cơ đột quỵ
Uống gì để da trẻ, sáng và mịn màng? Uống gì để da trẻ, sáng và mịn màng?
Mạnh Quỳnh

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Khẩu trang màu tối hay sáng chống nắng tốt hơn?

Khẩu trang màu tối hay sáng chống nắng tốt hơn?

Khẩu trang là một trong những phương pháp đơn giản để bảo vệ làn da khỏi ánh nắng. Tuy nhiên, nên chọn khẩu trang màu sáng hay tối để chống nắng hiệu quả vẫn là băn khoăn của nhiều người.
Những lưu ý trước và sau hiến máu

Những lưu ý trước và sau hiến máu

Hiến máu không chỉ cứu giúp người bệnh mà còn mang lại lợi ích sức khỏe cho chính người hiến. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và thoải mái, bạn cần chuẩn bị và chăm sóc đúng cách trước và sau khi hiến máu.
Nhận biết thịt lợn bệnh giữa nguy cơ dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Nhận biết thịt lợn bệnh giữa nguy cơ dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Trước nguy cơ bùng phát dịch tả lợn châu Phi tại nhiều tỉnh phía Bắc, người tiêu dùng càng cần tỉnh táo khi lựa chọn thịt lợn.
Sai lầm khi chế biến thịt gà có thể gây ngộ độc mà nhiều người không biết

Sai lầm khi chế biến thịt gà có thể gây ngộ độc mà nhiều người không biết

Thịt gà là món ăn quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày, tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách xử lý và chế biến thịt gà đúng cách để vừa giữ hương vị vừa đảm bảo an toàn thực phẩm.
Tháng 10 tới, Hà Nội tiên phong xóa bỏ nhựa một lần tại nhà hàng, khách sạn

Tháng 10 tới, Hà Nội tiên phong xóa bỏ nhựa một lần tại nhà hàng, khách sạn

Từ tháng 10/2025, Hà Nội sẽ bắt đầu lộ trình tiên phong nói không với nhựa dùng một lần tại các quán cà phê, nhà hàng và khách sạn trong khu vực Vành đai 1. Đây không chỉ là một bước đi chính sách, mà còn là lời kêu gọi mỗi người dân cùng chung tay vì một môi trường bền vững và một tương lai không rác thải nhựa.
Nằm đệm đau lưng: Vì sao và cách khắc phục để ngủ ngon hơn

Nằm đệm đau lưng: Vì sao và cách khắc phục để ngủ ngon hơn

Một chiếc đệm êm ái tưởng chừng mang lại giấc ngủ sâu, nhưng với nhiều người, đó lại là “thủ phạm” khiến họ tỉnh dậy với cảm giác đau lưng, mệt mỏi.
Nước hạt chia giàu dinh dưỡng, nhưng đừng lạm dụng kẻo "lợi bất cập hại"!

Nước hạt chia giàu dinh dưỡng, nhưng đừng lạm dụng kẻo "lợi bất cập hại"!

Nước hạt chia mang đến vô vàn lợi ích sức khỏe nhưng nếu lạm dụng, đặc biệt là vào ban đêm, có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khó chịu.
Mỗi giọt máu cho đi – một cuộc đời ở lại

Mỗi giọt máu cho đi – một cuộc đời ở lại

Mùa hè thiếu máu trầm trọng, hàng nghìn bệnh nhân chờ đợi từng đơn vị máu. Bộ Y tế kêu gọi toàn xã hội cùng hành động, hiến máu định kỳ để trao đi sự sống, lan tỏa yêu thương và tinh thần nhân ái cộng đồng.
Khởi động đúng cách trước khi tập: Đơn giản nhưng nhiều người bỏ qua

Khởi động đúng cách trước khi tập: Đơn giản nhưng nhiều người bỏ qua

Nhiều người nghĩ chỉ cần xỏ giày là có thể bắt đầu chạy hoặc tập luyện ngay. Tuy nhiên, theo huấn luyện viên Shwetambhari Shetty (Ấn Độ), bỏ qua khởi động có thể gây chấn thương và giảm hiệu quả buổi tập.
Những loại trái cây giàu chất xơ tốt cho tiêu hóa và sức khỏe tổng thể

Những loại trái cây giàu chất xơ tốt cho tiêu hóa và sức khỏe tổng thể

Chất xơ giúp phòng ngừa táo bón mà còn hỗ trợ duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc tiểu đường, bệnh tim và một số loại ung thư. Trong đó, trái cây là nguồn chất xơ tự nhiên phong phú, dễ ăn và giàu vitamin.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

partner-vingroup
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-sunshine-group
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-giovanni
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
Phiên bản di động