Cháo se Hạ Mỗ - món ăn độc lạ của người dân xứ Đoài

Xã Hạ Mỗ (huyện Đan Phượng -TP Hà Nội) là một vùng đất thuộc xứ Đoài, nằm ở ven dòng Sông Nhuệ cổ. Đây từng là kinh đô của nhà nước Vạn Xuân dưới triều đại hậu Lý Nam Đế. Đây cũng là địa phương có món cháo se ăn bằng đũa vô cùng độc đáo của người dân. Một món ăn có lịch sử cách đây hơn 1000 năm với huyền tích khao quân của hoàng tử Lý Bát Lang.

Xã Hạ Mỗ bên dòng sông Nhuệ cổ

Bài viết dưới đây sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về món ăn dân dã có từ xa xưa của người dân Hạ Mỗ - một vùng đất cổ của xứ Đoài.

Sự tích về món cháo se Hạ Mỗ

Vào thế kỷ thứ VI sau công nguyên thì xã Hạ Mỗ có tên gọi là thành Ô Diên - Nơi đặt kinh đô của nhà nước Vạn Xuân dưới triều đại hậu Lý Nam Đế. Tương truyền, trong một lần đi thăm quân lính ở doanh trại, hoàng tử Lý Bát Lang thấy quân lính ăn kham khổ, ngài liền lệnh cho cấp dưới của mình chế biến món ăn dùng gạo tẻ và xương lợn. Gạo tẻ thì được nghiền thành bột mịn, rồi nhào bột với nước ấm để tạo ra nắm bột vừa độ dẻo, dùng hai bàn tay se bột thành sợi nhỏ vào nồi nước ninh xương.

Khi cấp dưới trình món ăn khao quân, đích thân hoàng tử đã ăn thử và khen rằng: Sợi bột gạo tẻ dẻo, trong lõi sừn sựt, dịu hòa cùng vị ngọt thơm của thịt, vị béo vừa đủ của nước ninh xương. Tất cả quyện vào nhau tạo thành một món ăn độc đáo, hấp dẫn, ngon miệng. Mỗi lần khao quân thì hoàng tử Lý Bát Lang yêu cầu cấp dưới phải có món cháo se và món cháo se ra đời từ đó.

Và kể từ đó thì món cháo se được coi là món ăn không thể thiếu mỗi lần khao quân của hoàng tử Lý Bát Lang.

Từ đó, nhân dân địa phương lập đền thờ theo lệnh của nhà vua và các triều đại về sau đều ban sắc phong tặng. Hàng năm, vào ngày 12 tháng giêng, nhân dân làng Hạ Mỗ đều tổ chức lễ hội truyền thống để tưởng nhớ công ơn của hoàng tử Lý Bát Bang.

Cách chế biến món cháo se

Công đoạn làm con se của cháo se

Cháo se Hạ Mỗ (xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội) là món cháo độc đáo của người dân xứ Đoài. Cháo se được làm từ hai nguyên liệu là gạo tẻ và xương lợn. Nguyên liệu đơn giản, có phần giống với món cháo khác nhưng để ra thành phẩm một nồi cháo se thì quá trình chế biến rất kỳ công.

Công đoạn làm “con se”: Gạo tẻ được chọn là loại gạo ngon, sau đó đem đi vo kỹ rồi ngâm nước lạnh khoảng 12 giờ. Sau thời gian ngâm, gạo mềm thì sẽ được đem đi xay thành bột nước. Sau đó bột nước xay được lọc qua khăn hoặc cho vào túi vải dày treo lên cao. Đến khi nước róc hết, chỉ còn lại lớp bột trắng, dẻo, mềm, là được khối bột để làm con se.

Công đoạn nấu nước dùng: Nấu nước dùng để làm cháo se cũng là khâu vô cùng quan trọng, nấu nước dùng ngon mới tạo nên hương vị thơm ngon của món cháo se. Xương lợn để ninh có thể dùng bất kỳ phần xương nào, nhưng ngon nhất là xương đuôi. Xương được ninh kỹ trong khoảng hai đến ba giờ, cho ra vị ngọt thanh. Phần thịt cho vào nồi cháo se được lọc từ những phần xương để ninh, băm thật nhỏ rồi xào với hành khô và một chút gia vị.

Cách thưởng thức món cháo se

Món cháo se có thể ăn nóng và để nguội. Cách ăn cháo se vô cùng độc đáo, bởi khi thưởng thức món ăn này có thể dùng đũa để ăn.

Cháo se dùng đũa để ăn

Cháo se được người dân Hạ Mỗ sử dụng nhiều, đặc biệt là vào các ngày lễ lớn.Trong khuôn khổ Festival Nông sản - Văn hóa - Ẩm thực - Du lịch huyện Đan Phượng tổ chức năm 2023, món cháo se Hạ Mỗ được giới thiệu rộng rãi đến nhân dân thành phố Hà Nội và một số tỉnh xung quanh.

Người dân thưởng thức món cháo se tại lễ hội của làng Hạ Mỗ

Với cái tên độc đáo, cách ăn đặc biệt, cùng với hương vị đậm đà, thơm mùi xương, con se thì dẻo và mềm khiến mỗi lần thưởng thức cháo se là nhớ mãi không quên.

Vì sao nên tham quan Hà Nội vào mùa thu?

Hà Nội thăng hạng trong top 100 thành phố du lịch tốt nhất thế giới

Hà Nội: Sắp diễn ra Festival Nông sản - Văn hoá - Ẩm thực - Du lịch huyện Đan Phượng