Xuất khẩu hàng hóa tăng tốc, hướng gần mốc 405 tỷ USD

Theo báo cáo của Cục Hải quan, mức tăng trưởng ấn tượng này có được nhờ doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất phục vụ các đơn hàng cuối năm, đặc biệt trước thời điểm Mỹ áp dụng thuế suất cao hơn đối với một số mặt hàng. Bên cạnh đó, hoạt động khai khoáng và sản xuất điện năng cũng phục hồi, tạo thêm lực đẩy cho xuất khẩu.

Tuy nhiên, nửa đầu tháng 10 ghi nhận dấu hiệu chững lại khi kim ngạch chỉ đạt 19,34 tỷ USD, giảm 17,4% so với 15 ngày cuối tháng 9. Diễn biến này phản ánh sự tác động rõ rệt từ các biện pháp thuế quan mới của Mỹ, khiến đơn hàng giảm tốc và nhà nhập khẩu dè dặt hơn.

Xuất khẩu hàng hóa tăng tốc, hướng gần mốc 405 tỷ USD

Trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn tăng cường bảo hộ thương mại, các chuyên gia cảnh báo đà tăng xuất khẩu của Việt Nam có thể chậm lại trong quý cuối năm. Dù vậy, báo cáo mới nhất của HSBC vẫn nâng dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam từ 6,6% lên 7,9%, cho rằng thương mại tiếp tục là động lực quan trọng, đặc biệt ở nhóm hàng điện tử. Xuất khẩu nhóm này sang Mỹ trong quý III tăng gần 30% so với cùng kỳ, giúp thặng dư thương mại quý III gấp đôi nửa đầu năm.

Tuy nhiên, các yếu tố rủi ro vẫn dày đặc. Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, tính đến hết tháng 9, Việt Nam đã đối mặt với gần 20 vụ việc phòng vệ thương mại mới, trong đó chi phí thuê luật sư tại Mỹ cho mỗi vụ có thể lên tới 13 tỷ đồng. Cùng với đó là các “rào cản xanh” ngày càng phổ biến – yêu cầu về phát triển bền vững, tiêu chuẩn lao động và kiểm soát khí thải – khiến doanh nghiệp phải thích ứng nhanh hơn.

Trong nước, nền tảng xuất khẩu vẫn chủ yếu dựa vào khu vực FDI và các ngành công nghệ cao có chuỗi cung ứng phụ thuộc bên ngoài. Báo cáo thẩm tra kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 cũng nhận định, các động lực tăng trưởng như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư vẫn chưa tạo được sức bật rõ nét.

Dù vậy, nhiều chuyên gia nhìn nhận, chính biến động thuế quan có thể trở thành “đòn bẩy” để tái cấu trúc thị trường. Việc tận dụng 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 đối tác giúp doanh nghiệp mở rộng không gian xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một số thị trường chủ lực và hướng tới nền thương mại tự cường, linh hoạt hơn.