Cảnh giác với năm loại nhồi máu cơ tim

Phân loại 5 cấp độ nhồi máu cơ tim và những dấu hiệu cảnh báo "sống còn"

Nhiều người thường nghĩ rằng nhồi máu cơ tim chỉ có một dạng duy nhất. Tuy nhiên, y học hiện đại đã phân loại tình trạng này thành 5 nhóm (type) khác nhau dựa trên nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh. Việc phân loại này rất quan trọng trong việc chẩn đoán, điều trị và tiên lượng cho bệnh nhân.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, có hơn 200.000 người tử vong do bệnh tim mạch trong năm 2023, chiếm 33% tổng số ca tử vong.

Các 5 cấp độ nhồi máu cơ tim bao gồm

Nhồi máu cơ tim Type 1: Đây là loại phổ biến và nguy hiểm nhất. Nguyên nhân là do mảng xơ vữa trong động mạch vành bị nứt vỡ, dẫn đến hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu, khiến cơ tim bị hoại tử do thiếu oxy.

Nhồi máu cơ tim Type 2: Xảy ra do mất cân bằng cung-cầu oxy của cơ tim mà không liên quan đến vỡ mảng xơ vữa. Nguyên nhân có thể do co thắt động mạch vành, thiếu máu nặng, suy hô hấp, hoặc huyết áp bất thường.

Nhồi máu cơ tim Type 3: Dùng để chỉ những bệnh nhân tử vong đột ngột do tim, có triệu chứng gợi ý thiếu máu cơ tim nhưng không kịp xét nghiệm hoặc có bằng chứng xác thực trước khi qua đời.

Nhồi máu cơ tim Type 4: Loại này liên quan trực tiếp đến các thủ thuật can thiệp động mạch vành qua da (PCI) như đặt stent, bao gồm các biến chứng trong hoặc sau thủ thuật.

Nhồi máu cơ tim Type 5: Liên quan đến phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG), xảy ra trong vòng 48 giờ sau phẫu thuật.

Bên cạnh việc hiểu về các cấp độ, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là yếu tố "sống còn", quyết định "thời gian vàng" trong cấp cứu.

Các dấu hiệu cảnh báo cần chú ý

Đau thắt ngực: Đây là dấu hiệu điển hình nhất. Cảm giác đau như bị bóp nghẹt, đè nén ở giữa ngực, kéo dài trên 15-20 phút và không giảm khi nghỉ ngơi.

Nhận diện sớm dấu hiệu nhồi máu cơ tim và cấp cứu kịp thời là yếu tố quyết định sống còn.

Đau lan: Cơn đau có thể lan lên vai, cổ, hàm, hoặc lan xuống cánh tay trái.

Khó thở: Cảm giác hụt hơi, thở dốc đột ngột, có thể đi kèm hoặc không với đau ngực.

Triệu chứng khác: Vã mồ hôi lạnh, chóng mặt, buồn nôn, da tái nhợt, tim đập nhanh hoặc không đều, cảm giác lo lắng, hoảng sợ tột độ.

Lưu ý rằng ở phụ nữ, người lớn tuổi hoặc bệnh nhân đái tháo đường, triệu chứng có thể không điển hình như mệt mỏi, khó tiêu. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, cần gọi cấp cứu ngay lập tức.

Chiến lược phòng ngừa và điều trị toàn diện để bảo vệ trái tim khỏe mạnh

Nhồi máu cơ tim dù nguy hiểm nhưng phần lớn các yếu tố nguy cơ đều có thể được kiểm soát. Xây dựng một "hàng rào" phòng thủ vững chắc thông qua lối sống và quản lý y tế chủ động là biện pháp hiệu quả nhất.

Thay đổi lối sống – Nền tảng của phòng ngừa

Chế độ dinh dưỡng khoa học: Ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo. Hạn chế tối đa muối, đường, thực phẩm chế biến sẵn và chất béo bão hòa.

Hoạt động thể chất đều đặn: Tập luyện ít nhất 150 phút ở cường độ vừa phải mỗi tuần (như đi bộ nhanh, bơi lội).

Nói "không" với thuốc lá: Ngưng hút thuốc là quyết định quan trọng nhất bạn có thể làm để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Hạn chế rượu bia: Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp và gây rối loạn nhịp tim.

Quản lý căng thẳng (Stress): Tìm các phương pháp thư giãn lành mạnh như thiền, yoga, ngủ đủ giấc để giảm tác động tiêu cực của stress.

Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì làm tăng gánh nặng cho tim, cần được kiểm soát.

Quản lý các bệnh lý nền và thăm khám định kỳ

Kiểm soát huyết áp: Thường xuyên kiểm tra và tuân thủ điều trị nếu bị tăng huyết áp.

Kiểm soát mỡ máu (Cholesterol): Giữ nồng độ cholesterol xấu (LDL) ở mức an toàn.

Kiểm soát đường huyết: Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim lên gấp nhiều lần, cần được kiểm soát chặt chẽ.

Khám sức khỏe định kỳ: Tầm soát sức khỏe tim mạch giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để can thiệp kịp thời.

Vitamin D: “chiến binh thầm lặng” bảo vệ tim mạch

Axit uric cao: “Kẻ thù giấu mặt” của sức khỏe

Protein và sức khỏe tim mạch: chìa khóa vàng cho trái tim khỏe mạnh mỗi ngày