EVFTA – “tấm hộ chiếu” đưa gạo Việt chinh phục châu Âu

Định hướng đúng đắn để mở rộng thị trường

Theo số liệu sơ bộ của Cục Hải quan, tính đến ngày 15/8, xuất khẩu gạo đạt gần 5,88 triệu tấn, kim ngạch hơn 3 tỷ USD. Giá xuất khẩu bình quân 8 tháng đạt 512 USD/tấn – mức cao nhất trong nhóm 4 quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu, gồm Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan. Trong bối cảnh thị trường thế giới dư cung, Việt Nam vẫn vượt Thái Lan, vươn lên vị trí thứ hai sau Ấn Độ.

Dấu ấn nổi bật phải kể đến Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA). Với cam kết giảm thuế sâu rộng, gạo Việt có cơ hội thâm nhập vào một trong những thị trường khắt khe bậc nhất thế giới. Theo quy định EU 2021/760, Việt Nam được hưởng hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm với thuế suất 0%, gồm 20.000 tấn gạo chưa xay xát, 30.000 tấn gạo trắng và 30.000 tấn gạo thơm. Ngoài ra, sản phẩm chế biến từ gạo cũng được miễn thuế. Hiện có 9 giống gạo thơm của Việt Nam được ưu đãi, trong đó có Jasmine 85, ST20, ST25, Nàng Hoa 9 và Tài Nguyên Chợ Đào.

Gạo Việt có chất lượng và sản lượng vượt trội

Ông Trần Văn Công - Tham tán Nông nghiệp Việt Nam tại EU cho biết, năm 2024, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 12 trong số các đối tác xuất khẩu nông sản vào EU, vượt Thái Lan. Sáu tháng đầu năm 2025, kim ngạch nông – lâm – thủy sản sang EU đạt 4,17 tỷ USD, tăng 50% so với cùng kỳ. Riêng với gạo, nhu cầu nhập khẩu của EU duy trì 1,7 – 2,2 triệu tấn/năm, mở ra dư địa lớn cho gạo chất lượng cao Việt Nam.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ Ấn Độ, Thái Lan và việc Philippines tạm ngừng nhập khẩu từ 1/9/2025, EVFTA được ví như “phao cứu sinh” để gạo Việt đứng vững tại thị trường cao cấp EU. Bộ Công Thương cùng Bộ Nông nghiệp đang phối hợp định hướng doanh nghiệp tập trung vào gạo thơm, gạo đặc sản và sản phẩm chế biến như bún, mì, nui, phở, nhằm gia tăng giá trị và giảm phụ thuộc vào thị trường truyền thống.

Công Thương mở đường, gạo Việt chinh phục hơn 150 thị trường

Chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy nhìn nhận, kỳ tích của hạt gạo Việt hôm nay bắt nguồn từ Nghị quyết 10-NQ/TW năm 1988, mở đường cho nông nghiệp thoát khỏi tự cung tự cấp, tiến tới kinh tế hàng hóa. Ngày 23/8/1989, chuyến hàng 10.000 tấn gạo xuất sang Ấn Độ đã mở đầu hành trình hội nhập, để rồi chỉ trong 4 tháng cuối năm, Việt Nam xuất khẩu 1,4 triệu tấn gạo, thu về 322 triệu USD.

EVFTA – “tấm hộ chiếu” đưa gạo Việt chinh phục châu Âu

Kể từ đó, gạo Việt ghi dấu bằng nhiều cột mốc quan trọng: năm 1999, kim ngạch lần đầu vượt 1 tỷ USD; năm 2009, sản lượng vượt 6 triệu tấn; năm 2011, đạt 7,1 triệu tấn với kim ngạch 3,65 tỷ USD. Đặc biệt, năm 2019, gạo ST25 được công nhận là “gạo ngon nhất thế giới”, tạo bước ngoặt trong chiến lược nâng cao chất lượng và thương hiệu. Đến năm 2022, gạo Việt chính thức được xuất khẩu dưới thương hiệu quốc gia sau khi vượt qua hơn 600 chỉ tiêu kiểm định khắt khe quốc tế.

Những năm gần đây, ngành Công Thương tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng ưu đãi từ các FTA thế hệ mới. Kết quả, gạo Việt đã có mặt tại hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, đạt kỷ lục 9 triệu tấn xuất khẩu năm 2024, trị giá 5,7 tỷ USD, với giá bình quân 627,9 USD/tấn – mức cao nhất từ trước tới nay.