Nguyên nhân cận thị gia tăng ở trẻ vào mùa hè

Nghỉ hè là khoảng thời gian trẻ tạm xa trường lớp, có nhiều thời gian thư giãn tại nhà. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn nhạy cảm khiến đôi mắt của trẻ dễ gặp các vấn đề về thị lực. Trong đó, nguy cơ cao nhất là tật khúc xạ, đặc biệt là cận thị – hậu quả từ việc sử dụng quá mức các thiết bị điện tử như tivi, điện thoại thông minh, máy tính bảng…

Cùng với thói quen sinh hoạt không điều độ trong dịp nghỉ, môi trường nắng nóng, ô nhiễm, và việc trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời cũng khiến virus, vi khuẩn dễ tấn công, gây ra viêm kết mạc, viêm giác mạc – những bệnh lý thường gặp ở mắt trẻ nhỏ mùa hè.

Hiện Việt Nam có gần 3 triệu trẻ em mắc tật khúc xạ, trong đó hơn 70% là cận thị.

Hiện Việt Nam có gần 3 triệu trẻ em mắc tật khúc xạ, trong đó hơn 70% là cận thị. Tỷ lệ cận thị ở học sinh thành thị đang ở mức đáng báo động. Nhiều trẻ đến khám tại các cơ sở y tế đều có tiền sử lạm dụng thiết bị công nghệ. Sau kỳ nghỉ hè, số ca trẻ bị cận hoặc tăng độ cận có xu hướng tăng vọt do phần lớn thời gian nghỉ trẻ dành để xem tivi, sử dụng điện thoại, máy tính, thay vì hoạt động ngoài trời.

“Ngày nào trẻ cũng xem tivi quá gần, khoảng cách từ tivi tới mắt dưới 3m, trong không gian hẹp, thời gian nhiều hơn 3 giờ đồng hồ, thị lực sẽ bị ảnh hưởng, suy giảm nhanh”, BSCKII. Phùng Thị Thuý Hằng, Phó Trưởng khoa Mắt, Bệnh viện Bạch Mai phân tích.

Theo BSCKII Thuý Hằng, cận thị bệnh lý nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như thoái hoá võng mạc, đục dịch kính, glôcôm, rách hoặc bong võng mạc… Những biến chứng này đòi hỏi điều trị phức tạp, thậm chí phẫu thuật, ảnh hưởng lớn đến học tập và lao động của người bệnh.

Không chỉ trẻ chưa mắc tật khúc xạ mới đáng lo, những trẻ đã bị cận, loạn thị cũng có nguy cơ tăng độ nhanh chóng trong dịp hè nếu tiếp tục duy trì các thói quen xấu như xem thiết bị điện tử ở cự ly gần, đọc sách thiếu ánh sáng, chơi game trong thời gian dài. Bên cạnh đó, yếu tố môi trường – đặc biệt là không khí ô nhiễm, bụi mịn, vi khuẩn – cũng góp phần gây ra các bệnh lý về mắt nếu trẻ tiếp xúc quá nhiều mà không được chăm sóc đúng cách.

Dù công nghệ số mang lại nhiều tiện ích, nhưng nếu không kiểm soát tốt, đây lại là tác nhân âm thầm hủy hoại thị lực của trẻ. Do đó, các gia đình cần chủ động điều chỉnh thói quen sinh hoạt, tạo khung giờ hợp lý cho trẻ sử dụng thiết bị điện tử, đảm bảo khoảng cách và thời lượng phù hợp.

Ánh sáng tự nhiên và hoạt động thể chất ngoài trời được chứng minh có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát cận thị. Tuy nhiên, trẻ em thành thị thường thiếu điều kiện để tiếp xúc với môi trường tự nhiên, từ đó dễ bị cận thị hoặc làm bệnh tiến triển nhanh hơn. Nhiều phụ huynh tranh thủ thời gian nghỉ hè đưa con đi khám mắt, và theo ghi nhận từ các bệnh viện, mỗi dịp hè số lượng trẻ khám mắt, đặc biệt là cận thị, đều gia tăng đáng kể.

Sau kỳ nghỉ hè, số ca trẻ bị cận hoặc tăng độ cận có xu hướng tăng vọt do phần lớn thời gian nghỉ trẻ dành để xem tivi, sử dụng điện thoại, máy tính, thay vì hoạt động ngoài trời.

Hiện có nhiều cách để kiểm soát, điều trị tật khúc xạ, tuy nhiên chủ yếu là đeo kính mắt hoặc phẫu thuật.

Tật khúc xạ, bao gồm cận, viễn, loạn thị… là nhóm bệnh có thể điều trị và kiểm soát bằng nhiều phương pháp. Phổ biến nhất hiện nay là đeo kính hoặc phẫu thuật khúc xạ.

Đeo kính gọng là giải pháp đơn giản, chi phí hợp lý, phù hợp với hầu hết mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, trẻ nhỏ dễ quên, làm rơi vỡ hoặc cảm thấy bất tiện khi đeo kính lâu dài.

Kính áp tròng (kính tiếp xúc) được nhiều thanh thiếu niên lựa chọn nhờ tính thẩm mỹ. Dù vậy, việc sử dụng kính áp tròng đòi hỏi thao tác vệ sinh hàng ngày và tiềm ẩn nguy cơ gây trầy xước giác mạc, nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách.

Phẫu thuật khúc xạ như Lasik, ReLEx SMILE, thay thuỷ tinh thể nhân tạo… là lựa chọn cho người trưởng thành khi đủ điều kiện. Tuy nhiên, phương pháp này cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa sau khi đánh giá toàn diện, bởi phẫu thuật luôn đi kèm rủi ro nhất định và chi phí không hề nhỏ.

Theo BSCKII Thuý Hằng, dù tật khúc xạ không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống. Việc phát hiện và kiểm soát sớm là rất cần thiết. “Mỗi người nên khám mắt định kỳ 6 tháng một lần, đặc biệt là trẻ em, nhằm kịp thời phát hiện và điều chỉnh khi cần thiết”, bác sĩ khuyến cáo.

Ngoài ra, một chế độ sinh hoạt hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng: đảm bảo ánh sáng khi học tập, giữ khoảng cách 50 – 60cm khi đọc sách hoặc dùng thiết bị điện tử, bổ sung dinh dưỡng giàu vitamin tốt cho mắt.

Với trẻ nhỏ, phụ huynh cần hướng dẫn con ngồi học đúng tư thế, kiểm soát thời lượng sử dụng điện thoại, máy tính; khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời để tận dụng ánh sáng tự nhiên – yếu tố quan trọng giúp làm chậm tiến triển của cận thị. Đồng thời, đừng bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo như nháy mắt, dụi mắt thường xuyên, nheo mắt, cúi sát khi đọc sách – bởi đó có thể là biểu hiện ban đầu của các tật khúc xạ cần can thiệp kịp thời.

Top các loại trái cây tốt nhất cho mắt, người bị cận thị nên ăn mỗi ngày

Bổ sung các loại vitamin này hàng ngày để có đôi mắt sáng khỏe và có hồn hơn

Những loại thực phẩm giúp cho đôi mắt sáng khỏe