Loại cây dại giống hệt dương xỉ nhưng lại là đặc sản núi rừng, công dụng chữa bệnh tuyệt vời
Rau dớn là loại cây dại thuộc ngành dương xỉ có thân rễ ngắn, mọc bò sống dai, chiều cao khoảng 0.5 – 1m. Rau dớn là loại cây trông giống cây bụi dương xỉ, nhưng kích thước nhỏ hơn. Rau có những cành dài nhưng lá thì khá nhỏ, mọc xòe ở phía trên ngọn cây.
Ở Việt Nam, loại rau này còn được biết đến với các tên gọi ráng song, quần rau, dớn rừng, dớn nhọn, thái tuyết. Tên khoa học của chúng là Cyclosorus acuminatus.
Loại rau dại thuộc ngành dương xỉ này được bà con miền núi hái để cải thiện bữa ăn |
Rau dớn là loài cây dại ưa ẩm, chịu bóng hoặc có thể hơi ưa sáng, mọc tập trung nhiều ở các khe suối, ngoài cửa rừng hoặc ở ven rừng. Cây sinh trưởng tốt ở những vùng có khí hậu ẩm mát của vùng núi, cây có thể chịu được nhiệt độ thấp kéo dài. Rau dớn phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng…
Rau dớn khá quen thuộc với đồng bào miền núi, được hái về làm thuốc, hái về để cải thiện bữa ăn. Thế nhưng loại rau này lại khá xa lạ với người miền xuôi và đã trở thành đặc sản trong văn hoá ẩm thực của người miền ngược. Có thời gian, người Trung Quốc thu mua loại rau này, giá bị đẩy lên tới 200.000 đồng/ kg.
Rau dớn mọc dại nhiều ở các vùng núi cao, có khi hậu ẩm |
Vì có vị hơi nhớt nên phải biết chế biến, rau dớn mới có thể trở thành món ăn ngon. Rau phải được đi phơi ở ngoài nắng để héo bớt, hoặc muốn nhanh hơn thì chần qua rau với nước sôi sau đó mới bắt đầu chế biến. Rau dớn có thể chế biến thành rất nhiều món ăn: luộc, xào, nộm. Vị rau dớn hài hòa, dễ kết hợp với những loại nguyên liệu và gia vị khác.
Không chỉ ngon miệng, rau dớn còn có công dụng y học tuyệt vời. Toàn bộ cây đều có thể sử dụng để làm thuốc. Dược liệu này được sử dụng phổ biến ở một số quốc gia Châu Á như Đài Loan, Philippin, Malaysia. Uống nước rau dớn phơi khô giúp lợi tiểu, giải nhiệt, chống táo bón. Các bệnh lý thường gặp như cảm, ho viêm họng cũng có thể trị dứt bằng rau dớn. Bên cạnh đó, thảo dược này giúp giảm đau, đẩy lùi các cơn đau do viêm đại tràng, giúp dễ ngủ và ngủ sâu hơn. Nước sắc lá rau dớn được dùng làm thuốc bổ cho phụ nữ sau sinh.
Rau dớn có thể chế biến thành nhiều món như luộc, xào, nộm, thậm chí ăn sống |
Lưu ý
Rau dớn là loại cây mọc dại, lành tính nhưng vẫn cần lưu ý một số điều để tránh những tác dụng không mong muốn. Rau dớn thường mọc tự nhiên nên sẽ không có thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Tuy nhiên vẫn cần rửa thật kỹ trước khi ăn để tránh ký sinh trùng còn bám trên lá rau. Dù chưa từng ghi nhận các trường hợp ngộ độc khi ăn rau dớn nhưng trên lá rau dớn non có thể chứa lượng nhỏ các độc tố dương xỉ.