Chuyên gia cảnh báo nguy cơ đột ngột ngừng tim khi chạy marathon

Một phụ nữ tử vong khi tham gia giải chạy marathon ở Huế

Một người phụ nữ bị ngất xỉu khi tham gia giải chạy tại Huế.

Mới đây, Bệnh viện Trung ương Huế cho biết, một nữ bệnh nhân Nguyễn T.P. (sinh năm 1972, ở TP. Huế) đã tử vong do vỡ phình mạch não khi tham gia giải chạy marathon. Trước đó, vào sáng 6/4, bà Nguyễn T.P. tham gia giải chạy tại TP Huế. Tuy nhiên trong quá trình chạy, bà P. đột ngột ngã quỵ, ngưng tuần hoàn hô hấp và được đội ngũ y tế Cấp cứu 115 chuyển vào cấp cứu tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Thời điểm nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng ngưng tuần hoàn hô hấp. Tại đây, các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế đã nỗ lực cứu chữa bệnh nhân. Sau khi hồi sức, bệnh nhân P. có mạch, huyết áp và được duy trì vận mạch liều cao. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn hôn mê sâu, không có phản xạ, đồng từ giãn.

Qua CT scan, bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị xuất huyết dưới nhện do vỡ phình động mạch thông trước (kèm 1 túi phình động mạch não giữa trái), tổn thương não lan tỏa do ngưng tim kéo dài. Do tình trạng nặng, bệnh nhân đã được người nhà xin đưa về và tử vong sau đó.

Được biết, ngoài trường hợp trên, tại giải chạy này còn có 1 số chân chạy khác cũng gặp vấn đề về sức khỏe và đang được theo dõi hoặc điều trị tại bệnh viện. Đây không phải lần đầu tiên ghi nhận ca tử vong khi tham gia các giải chạy phong trào, trước đó tại một số địa phương khi tổ chức giải chạy cũng đã có người tử vong.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng (Hà Nội) cho biết, tình trạng đột ngột ngừng tim khi chạy marathon không phải là hiếm gặp. Tại Việt Nam chưa có số liệu về các ca ngưng tim đột tử khi chạy, nhưng tại một số nước có thống kê với tỷ lệ khoảng 0,5/100.000 người.

Bác sĩ Hoàng chỉ ra 4 nguyên nhân gây ngừng tim đột ngột khi chơi thể thao như: Người bị thiểu năng động mạch vành, gây thiếu máu nuôi cơ tim, dẫn đến rối loạn nhịp rồi ngừng tim, hoặc thiểu năng vành dẫn đến nhồi máu cơ tim ngay. Căn nguyên sâu xa là do xơ vữa mạch vành, mọi người có thể tầm soát bằng cách chụp động mạch vành.

Rối loạn nhịp tim, có thể là bẩm sinh (hội chứng Brugada, hội chứng WPW, hội chứng khoảng QT kéo dài...) hoặc mắc phải, như rung thất, nhịp nhanh thất, block nhĩ - thất... nguyên nhân có thể do bệnh van tim, do dùng thuốc hoặc rối loạn điện giải. Ngoài ra, bệnh cơ tim là những người bị bệnh cơ tim thể giãn, cơ tim phì đại, cơ tim do nghiện rượu... cũng có nguy cơ đột ngột ngừng tim. Suy tim mạn tính cũng có thể dẫn tới ngừng tim khi chạy. Ngoài ra, có thể có một số nguyên nhân khác ngoài tim như chấn thương ngực, thuyên tắc phổi, sử dụng một số chất kích thích...

Trường hợp bà P, bác sĩ Hoàng nghi ngờ khả năng cao là bệnh nhân có tiền sử rối loạn nhịp tim kín đáo từ trước nhưng không phát hiện ra. Trường hợp khác có thể do rối loạn nước điện giải dẫn tới sốc nhiệt hay say nắng, suy thận cấp nhiều hơn là ngừng tim đột ngột.

Chuyên gia khuyến cáo gì?

Chạy rất tốt cho sức khỏe nhưng phải chọn cự ly thích hợp và phù hợp với từng người.

Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh (thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam) cho biết, chạy là cách rèn luyện sức khỏe tốt, nhưng không hề an toàn, nhất là những người có bệnh lý tim mạch mà không phát hiện ra. Ngoài ra, việc lựa chọn quãng đường chạy cũng rất quan trọng, bởi với người khỏe mạnh nếu quãng đường chạy quá sức, khiến quá trình chạy phải gắng sức để hoàn thành cũng gây ra nhiều tác động với sức khỏe.

“Với những cự ly dài, người chạy phong trào không nên tham gia, đường chạy đó chỉ dành cho những vận động viên chuyên nghiệp, được rèn luyện bài bản”, bác sĩ Mạnh tư vấn. Với những người không chuyên chỉ nên chạy ở cự ly ngắn, nâng dần cự ly sau một thời gian tập luyện, như vậy cơ thể mới thích nghi và đáp ứng được dần dần, không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một vấn đề bác sĩ Mạnh đã cảnh báo nhiều lần và cho rằng rất phản khoa học, đó là các giải chạy thường tổ chức vào lúc rạng sáng, đây là thời điểm không phù hợp để chạy marathon nói riêng và tập luyện bất cứ môn thể thao nào nói chung. Tuy nhiên, do đường chạy được tổ chức ở đường giao thông, không có đường chạy chuyên biệt nên ban tổ chức thường chọn thời điểm này, khi đường vắng để tổ chức.

“Việc chạy vào lúc rạng sáng rất nguy hiểm với sức khỏe, theo sinh lý đây là thời gian ngủ, máu cô đặc, nhịp tim chậm. Ngoài ra, thời điểm này nhiệt độ xuống thấp nên vận động thể lực với cường độ cao như chạy sẽ gây ra tình trạng quá sức, dẫn tới đột tử”, bác sĩ Mạnh chia sẻ thêm, buổi sáng việc bổ sung nước sẽ không được đều và thường xuyên, điều này dẫn tới việc mất nước, khiến người chạy sẽ rơi vào tình trạng sốc nhiệt, ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể, nhất là tim và thận.

“Nhiều người thường nghĩ sốc nhiệt xảy ra khi nắng nóng, nhưng thực tế khi diễn ra bất cứ hoạt động gắng sức nào cũng khiến cơ thể sinh nhiệt. Sốc nhiệt là tình trạng thường gặp ở những người không chuyên khi tham gia các giải chạy marathon. Sốc nhiệt thường gây ra tình trạng suy thận cấp, khi đó người bệnh cần được cấp cứu khẩn cấp, lọc máu để cứu chức năng thận”, bác sĩ Mạnh chia sẻ.

Từ những phân tích trên, bác sĩ Mạnh khuyến cáo, khi tham gia giải chạy phong trào, mọi người nên chọn cự ly chạy ngắn, phù hợp với cơ thể và quá trình tập luyện trước đó. Tốt nhất, nên kiểm tra sức khỏe trước khi tham gia các giải chạy. Ngoài ra, cần khởi động kỹ lưỡng trước khi chạy, dừng lại ngay lập tức khi thấy cơ thể không khỏe và tuyệt đối không chạy vào ban đêm. Chỉ chạy khi trời đã sáng, có ánh nắng mặt trời. Đảm bảo cơ thể luôn được bù nước. Khi cơ thể đổ mồ hôi nhiều, hãy đảm bảo cơ thể được bổ sung muối (natri) ngoài nước lọc.

Ngoài nước lọc, bạn nên uống gì để khỏe mạnh hơn?

Đi bộ 15 phút mỗi ngày thay đổi sức khỏe của bạn như thế nào?

Tóc mềm mượt, chắc khỏe tự nhiên với nước vo gạo

Các loại hạt tốt cho người huyết áp cao

Bất ngờ với khả năng giảm cân của hạt tiêu đen