Tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng từ quản lý an toàn thực phẩm

Theo báo cáo, 6 tháng đầu năm 2025, công tác bảo đảm an toàn thực phẩm đã có nhiều chuyển biến tích cực: nhận thức xã hội được nâng cao, hoạt động kiểm tra, giám sát và truyền thông được chú trọng, hệ thống thể chế từng bước được hoàn thiện. Tuy nhiên, thực tế vẫn còn không ít bất cập khiến người tiêu dùng chưa thực sự yên tâm.

Một trong những hạn chế lớn là khâu hậu kiểm còn yếu, dẫn đến tình trạng một số sản phẩm lưu thông trên thị trường không đúng chất lượng đã công bố, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người sử dụng. Năng lực kiểm nghiệm trong nước chưa đủ mạnh để phát hiện nhanh các chất cấm, dược chất hay các chỉ tiêu phức tạp. Bên cạnh đó, tại cấp cơ sở, đặc biệt là cấp xã, nhân lực chuyên trách còn mỏng, khiến công tác kiểm soát thực phẩm ở “tuyến đầu” chưa hiệu quả.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long.

Thực tế cho thấy, vi phạm trong lĩnh vực thực phẩm đang có xu hướng gia tăng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã xử lý hơn 4.700 vụ vi phạm, xử phạt hành chính trên 32 tỷ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ. Các vụ sản xuất, buôn bán thực phẩm giả bị phát hiện chủ yếu dựa vào giám định, song năng lực kiểm nghiệm còn hạn chế khiến việc xử lý chưa triệt để. Những con số này cho thấy rủi ro đối với sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng vẫn hiện hữu, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn của cơ quan quản lý.

Tại cuộc họp, các bộ, ngành và địa phương đều kiến nghị phải có sự phân định rõ ràng hơn về trách nhiệm quản lý; đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông để giám sát từ khâu sản xuất, phân phối đến tiêu dùng. Một số ý kiến đề nghị tăng cường phân cấp cho địa phương nhưng gắn chặt với trách nhiệm cụ thể; đồng thời bảo đảm nguồn lực, nhân lực cho công tác kiểm tra, xử lý vi phạm.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn mô hình quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả, lấy quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng làm trung tâm. Bộ Y tế sẽ là cơ quan đầu mối, phối hợp các bộ, ngành để hoàn thiện dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) và nghị định mới thay thế Nghị định 15, bảo đảm rõ ràng về thẩm quyền, có tính khả thi trong thực tiễn.

Việc xây dựng mô hình quản lý an toàn thực phẩm phù hợp không chỉ để siết chặt kỷ cương, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, mà trên hết là nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của hàng chục triệu người tiêu dùng. Khi người dân được sử dụng thực phẩm an toàn, minh bạch về nguồn gốc, đó chính là nền tảng để củng cố niềm tin xã hội và bảo đảm sự phát triển bền vững.