Những thói quen âm thầm phá hủy hệ tiêu hóa

Vì sức khỏe cộng đồng 20/06/2025 09:58

Nhiều thói quen tưởng như vô hại trong cuộc sống hàng ngày đang âm thầm phá vỡ sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến tiêu hóa và hệ miễn dịch

Kombucha – Thức uống lên men từ trà, lợi khuẩn và hàng loạt lợi ích cho sức khỏe Rong biển: Siêu thực phẩm bổ dưỡng, nhưng đừng lạm dụng Trúc nhự – Vị thuốc quý từ thân tre trong kho tàng y học cổ truyền

Hệ tiêu hóa là “bộ máy” quan trọng giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng, thải độc và duy trì sức khỏe toàn diện. Ít ai ngờ rằng, nhiều thói quen tưởng chừng vô hại trong cuộc sống hàng ngày lại đang âm thầm tàn phá đường ruột – nơi cư trú của hàng triệu vi sinh vật thiết yếu.

Theo các chuyên gia, đường ruột chứa hàng triệu vi sinh vật giúp tiêu hóa thức ăn và chuyển hóa thành dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Không chỉ vậy, khoảng 70% hệ miễn dịch của cơ thể tập trung tại đây, biến đường ruột trở thành một “trung tâm miễn dịch” quan trọng.

Bác sĩ Hoàng Nam, chuyên khoa Tiêu hóa – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết: “Trong điều kiện lý tưởng, tỷ lệ lợi khuẩn và hại khuẩn trong đường ruột là 3:1. Khi tỷ lệ này bị phá vỡ, sức đề kháng suy giảm, khả năng phục hồi sau nhiễm trùng giảm, cơ thể dễ mắc các bệnh như viêm ruột, viêm khớp vẩy nến, tiểu đường, chàm dị ứng, béo phì và xơ vữa động mạch.”

Di truyền, việc sử dụng kháng sinh, tiếp xúc với hóa chất độc hại, cùng với chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu lành mạnh là những nguyên nhân chính gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Đặc biệt, nhiều thói quen hàng ngày phổ biến tưởng như vô hại nhưng lại gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa:

Ăn vặt thường xuyên

Thói quen ăn vặt liên tục khiến hệ tiêu hóa phải hoạt động không ngừng, không có thời gian nghỉ để tiêu hóa hết thức ăn. Điều này dễ dẫn đến tình trạng đầy hơi, khó tiêu và rối loạn tiêu hóa.

Ngồi quá lâu, ít vận động

Lối sống tĩnh tại làm chậm nhu động ruột, tăng nguy cơ táo bón và các vấn đề tiêu hóa. Duy trì vận động thể chất như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe giúp cải thiện sức khỏe đường ruột rõ rệt.

Ăn khuya

Ăn khuya khiến thức ăn không được tiêu hóa kịp thời.

Ăn khuya khiến thức ăn không được tiêu hóa kịp thời, gây ứ đọng và lên men trong dạ dày. Tình trạng này làm tăng nguy cơ viêm dạ dày, trào ngược thực quản, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể.

Ngủ không đủ giấc

Thiếu ngủ ảnh hưởng đến nhịp sinh học, khiến dạ dày tăng tiết axit, tổn thương niêm mạc tiêu hóa và làm giảm sự phát triển của lợi khuẩn trong đường ruột.

Nhai kẹo cao su cả ngày

Nhai kẹo cao su liên tục khiến bạn nuốt nhiều không khí, dẫn đến đầy hơi, chướng bụng. Ngoài ra, các chất tạo ngọt nhân tạo trong kẹo cao su không đường có thể gây khó chịu cho hệ tiêu hóa.

Tự ý sử dụng kháng sinh

Lạm dụng kháng sinh làm tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Đồng thời, điều này góp phần làm tăng tình trạng vi khuẩn kháng thuốc – mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng hiện nay.

Thực phẩm nhiều axit, dầu mỡ, đóng hộp

Ăn nhiều đồ chiên rán, nhiều axit, mặn hoặc thực phẩm chế biến sẵn khiến lượng axit trong dạ dày tăng cao, dễ gây ợ nóng, viêm loét dạ dày và khó tiêu.

Ăn quá nhiều đường

Đường làm thay đổi hệ vi sinh vật, giảm lượng lợi khuẩn như Lactobacillus, tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển, dẫn đến tổn thương niêm mạc ruột và viêm đại tràng. Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA) khuyến cáo: nam giới chỉ nên tiêu thụ tối đa 37,5g đường (9 thìa cà phê), nữ giới là 25g/ngày (6 thìa cà phê).

Đường làm thay đổi hệ vi sinh vật, giảm lượng lợi khuẩn như Lactobacillus, tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển.

Không uống đủ nước

Nước không chỉ làm đẹp da mà còn hỗ trợ đắc lực cho hệ tiêu hóa, giúp thức ăn di chuyển dễ dàng qua đường ruột. Thiếu nước khiến phân khô, khó đào thải, gây táo bón.

Thiếu chất xơ trong khẩu phần ăn

Chất xơ là nguồn dưỡng chất cần thiết cho lợi khuẩn đường ruột và giúp phòng ngừa táo bón. Rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên cám là những nguồn chất xơ lý tưởng.

Lạm dụng rượu bia

Rượu bia tiêu diệt lượng lớn lợi khuẩn, làm hệ vi sinh mất cân bằng, gây viêm và tổn thương niêm mạc ruột. Uống nhiều rượu bia còn làm suy giảm chức năng gan và gây rối loạn tiêu hóa.

Nhịn đi vệ sinh

Kìm nén nhu cầu đi vệ sinh khiến phân bị tích trữ lâu trong ruột, dẫn đến táo bón và làm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa về lâu dài.

Hút thuốc

Nicotine làm tăng lượng hại khuẩn và giảm lợi khuẩn trong đường ruột. Khói thuốc còn gây thiếu oxy mô, viêm niêm mạc tiêu hóa và làm tổn thương chức năng hàng rào bảo vệ ruột.

Đường ruột khỏe mạnh chính là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh. Việc thay đổi từ những thói quen nhỏ nhất hôm nay có thể mang lại những lợi ích lớn cho sức khỏe trong tương lai.