Mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 103.000 ca tử vong có liên quan đến thuốc lá

Vì sức khỏe cộng đồng 31/10/2024 08:38

Việt Nam đang đối mặt với sự gia tăng nhanh chóng trong việc sử dụng các loại thuốc lá mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, đặc biệt phổ biến trong giới trẻ. Điều này làm gia tăng gánh nặng bệnh tật và ảnh hưởng nghiêm trọng đến y tế công cộng, kinh tế, an ninh trật tự, và môi trường.

Nguy cơ từ thuốc lá điện tử đối với thanh thiếu niên Khuyến nghị tăng thuế suất đối với mặt hàng thuốc lá Tăng thuế thuốc lá hướng đến bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Nguy cơ hình thành thế hệ trẻ nghiện nicotine

Tại Hội thảo về tác hại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng do Bộ Y tế tổ chức, Thứ trưởng Bộ Y tế - GS.TS Trần Văn Thuấn đã bày tỏ lo ngại về tình trạng ngày càng nhiều người sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới, trong đó có trẻ em và thanh thiếu niên. Dù thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng chưa được phép nhập khẩu hay quảng cáo tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng vẫn tăng nhanh, đặc biệt ở học sinh trung học khu vực thành thị. Các cơ quan chức năng cảnh báo rằng một số người còn lợi dụng thuốc lá điện tử để lưu hành ma túy trái phép, dẫn đến các trường hợp nhập viện liên quan đến ngộ độc và loạn thần.

Mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 103.000 ca tử vong có liên quan đến thuốc lá

Theo Bộ Y tế, tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện tử gia tăng nhanh chóng, với khoảng 3,5% học sinh từ 13-15 tuổi dùng thuốc lá điện tử trong năm 2022. Trong năm 2023, khảo sát tại 11 tỉnh/thành phố cho thấy tỷ lệ học sinh từ 13-17 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử là 8,1%, trong đó tỷ lệ nữ giới chiếm 4,3%. Các sản phẩm này chủ yếu chứa nicotine ở dạng muối với nồng độ cao, dễ hấp thụ, làm giảm kích ứng họng và tạo điều kiện cho nicotine thâm nhập cơ thể nhanh chóng.

Tác động đến sức khỏe và nền kinh tế

Theo nghiên cứu của Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME), trong năm 2021, ước tính Việt Nam có hơn 84.500 ca tử vong do hút thuốc lá chủ động và 18.800 ca tử vong do hút thuốc lá thụ động. Chi phí cho khám chữa bệnh và tổn thất năng suất lao động do hút thuốc chiếm khoảng 1,14% GDP năm 2022, tương đương 108,7 nghìn tỷ đồng.

Theo TS. Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, trong năm 2023, các bệnh viện đã tiếp nhận 1.224 trường hợp nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, với các triệu chứng dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp và cả đột quỵ não. Trong số người nhập viện, 5,8% là người dưới 18 tuổi. Nhiều trường hợp còn gặp di chứng sau khi điều trị, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tâm lý của giới trẻ.

Nguy cơ hình thành thế hệ trẻ nghiện nicotine

TS. Nguyễn Tuấn Lâm từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cũng cảnh báo rằng thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc, kim loại như chì và thủy ngân, gây tổn thương phổi, làm suy giảm chức năng tim mạch và tăng nguy cơ ung thư. Đặc biệt, thuốc lá điện tử có thể gây hội chứng tổn thương phổi cấp tính - EVALI - đã ghi nhận 68 ca tử vong ở Mỹ.

Với thực trạng đáng báo động này, các chuyên gia y tế kiến nghị Quốc hội Việt Nam cần sớm ban hành quy định để ngăn chặn hoàn toàn việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu và sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới. Việc này là cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, tránh nguy cơ nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác từ các loại thuốc lá thế hệ mới.