Tổ yến bổ dưỡng, nhưng không phải ai cũng nên dùng

Vì sức khỏe cộng đồng 24/06/2025 09:08

Tổ yến là thực phẩm quý được nhiều người tin dùng để bồi bổ sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với loại thực phẩm này.

Phân biệt tổ yến thật – giả Ngủ cùng thú cưng có phải thói quen an toàn? Thêm 4 nhóm được cấp thẻ BHYT miễn phí từ 1/7

Tổ yến (yến sào) là thực phẩm quý có vị ngọt, tính bình, từ lâu được sử dụng trong y học cổ truyền để hỗ trợ điều trị cơ thể suy nhược, ho, ho ra máu, hen suyễn, nôn ra máu, đau dạ dày, tiêu chảy kéo dài... Nhờ giàu dưỡng chất và dễ hấp thụ, yến sào thường có mặt trong chế độ dinh dưỡng của người mới ốm dậy, người cao tuổi, trẻ em suy dinh dưỡng hay phụ nữ sau sinh bị băng huyết.

Yến sào thường có mặt trong chế độ dinh dưỡng của người mới ốm dậy.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng có thể sử dụng tổ yến. Thực phẩm này dù bổ dưỡng nhưng nếu dùng sai cách hoặc không đúng thời điểm có thể gây tác dụng ngược, thậm chí khiến sức khỏe xấu đi.

Người kém hấp thu, tiêu hóa yếu

Tổ yến đặc biệt tốt cho người gầy yếu, biếng ăn vì giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, từ đó tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất. Tuy vậy, khi cơ thể quá suy nhược, thường xuyên mệt mỏi, da xanh xao, chức năng tỳ vị bị suy giảm thì việc ăn yến lại không mang lại hiệu quả như mong muốn.

Trong trường hợp này, cơ thể không hấp thụ được các chất bổ trong yến sào, thậm chí có thể gặp hiện tượng đầy bụng, khó tiêu, chán ăn.

Với người trẻ khỏe, khả năng hấp thụ tốt, việc dùng yến hàng ngày có thể không gây vấn đề gì. Nhưng ở người cao tuổi – nhóm có hệ tiêu hóa hoạt động kém – việc lạm dụng yến có thể gây áp lực lên đường ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hóa, lạnh bụng, tiêu chảy.

Trẻ nhỏ dưới 7 tháng tuổi

Ở độ tuổi này, hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên không thể xử lý được các dưỡng chất phức tạp trong tổ yến.

Việc cố gắng bồi bổ bằng yến sào dễ khiến trẻ bị táo bón, đầy hơi, chướng bụng mà không hấp thụ được dinh dưỡng. Các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên cho trẻ dùng yến từ sau 12 tháng tuổi, với liều lượng phù hợp và dưới sự tư vấn của bác sĩ.

Việc cố gắng bồi bổ bằng yến sào dễ khiến trẻ bị táo bón, đầy hơi, chướng bụng mà không hấp thụ được dinh dưỡng.

Người đang sốt, đau đầu, tiêu chảy

Theo Đông y, yến sào là thực phẩm tính bình, mang tính bổ nên thích hợp để bồi dưỡng khi cơ thể đã phục hồi. Trong khi đó, người đang sốt, cảm mạo, đau bụng đi ngoài... lại cần những thực phẩm dễ tiêu hóa và có tính giải nhiệt.

Ăn yến trong giai đoạn này không chỉ không giúp hồi phục nhanh mà còn có thể khiến triệu chứng nặng thêm do cơ thể phải tiêu hao thêm năng lượng để tiêu hóa lượng dưỡng chất “khó tiêu”.

Đặc biệt, những người có triệu chứng tỳ vị hư hàn, bụng đầy chướng, ăn không tiêu, phân lỏng, phong hàn – phong nhiệt, viêm phế quản cấp, viêm da, viêm đường tiết niệu… cũng được khuyến cáo không nên dùng tổ yến.

Người mắc bệnh viêm nhiễm cấp tính

Khi cơ thể đang trong tình trạng viêm nhiễm – như viêm phổi, viêm đường tiết niệu, viêm da… – hệ miễn dịch bị suy giảm và quá trình chuyển hóa diễn ra kém hiệu quả.

Dùng tổ yến lúc này vô tình tạo điều kiện để virus, vi khuẩn sinh sôi mạnh hơn. Kết quả là bệnh không thuyên giảm, thậm chí có thể kéo dài dai dẳng hơn.

Phụ nữ mang thai dưới 3 tháng và phụ nữ mới sinh

Trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai nhi còn rất yếu, chưa ổn định nên mẹ bầu không nên dùng yến. Từ tháng thứ 4 trở đi mới là thời điểm phù hợp để bổ sung yến nhằm tăng cường dinh dưỡng cho cả mẹ và bé.

Tương tự, phụ nữ mới sinh cũng không nên vội dùng yến. Do hệ tiêu hóa chưa ổn định sau sinh, ăn yến quá sớm có thể dẫn đến đầy bụng, tiêu chảy, dư thừa đạm và tăng cân không kiểm soát.

Các chuyên gia khuyến cáo nên đợi ít nhất 1 tháng sau sinh mới bắt đầu dùng yến và nên sử dụng liều lượng vừa phải.

Người bị suy dương, tiểu tiện không kiểm soát

Những người mắc chứng suy dương, tiểu nhiều lần, tiểu không kiểm soát… thường có thể trạng yếu, khả năng hấp thu dinh dưỡng kém.

Dùng thực phẩm quá giàu dưỡng chất như yến sào có thể khiến người bệnh gặp tình trạng đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn, chán ăn.

Tổ yến là thực phẩm quý nhưng không phải “thuốc bổ” cho mọi tình trạng sức khỏe. Trước khi sử dụng, cần xác định đúng đối tượng, đúng thời điểm và liều lượng phù hợp. Khi có bệnh lý nền, đặc biệt là bệnh tiêu hóa, viêm nhiễm, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh gây hại cho cơ thể.