Vì sao chiều cao người Việt thấp hơn chuẩn thế giới gần 8 cm?

Theo thống kê mới nhất, chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam hiện là 168,1 cm và nữ là 156,2 cm. Trong 10 năm qua, chiều cao trung bình của nam giới tăng 3,7 cm và nữ tăng 1,4 cm, đánh dấu tiến bộ rõ rệt so với thập niên trước.

Theo thống kê mới nhất, chiều cao trung bình của nam thanh niên Việt Nam hiện là 168,1 cm và nữ là 156,2 cm, thấp hơn tiêu chuẩn toàn cầu.

Trên bản đồ chiều cao toàn cầu, Việt Nam đã vươn lên vị trí 153/201 quốc gia, đứng thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, nam giới Việt vẫn thấp hơn gần 8 cm so với chiều cao trung bình toàn cầu (176,1 cm), trong khi nữ giới thấp hơn khoảng 7 cm so với chuẩn (163,1 cm).

TS. Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, cho biết tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em Việt Nam đã giảm mạnh từ mức 50% xuống còn khoảng 20%. Tuy nhiên, vẫn có tới 50% trẻ chưa đạt được chiều cao theo chuẩn quốc tế. Đây là con số đáng báo động, cho thấy chúng ta chưa tận dụng hiệu quả các "giai đoạn vàng" trong phát triển thể chất của trẻ.

Thấp bé không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gia tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường, xương khớp và béo phì. Ví dụ, một người nặng 60 kg nếu cao 1m70 sẽ có BMI bình thường. Nhưng với chiều cao 1m50, BMI sẽ đạt ngưỡng thừa cân và tăng nguy cơ bệnh lý mạn tính.

Chiều cao bị quyết định phần lớn bởi yếu tố di truyền, nhưng tiềm năng phát triển trong giới hạn đó lại phụ thuộc nhiều vào dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ và môi trường sống.

Ba giai đoạn vàng ảnh hưởng mạnh nhất tới chiều cao gồm: 1.000 ngày đầu đời (thai kì và hai năm đầu sau sinh), giai đoạn tiền học đường và giai đoạn dậy thì. TS. Sơn cho biết, nếu bố cao 1m68 và mẹ cao 1m56 (trung bình hiện nay), con trai có thể đạt từ 1m68 đến 1m74. Nhưng để đạt được hoặc vượt mức trên, cần có can thiệp sớm, đúng cách.

Ba giai đoạn vàng ảnh hưởng mạnh nhất tới chiều cao gồm: 1.000 ngày đầu đời (thai kì và hai năm đầu sau sinh), giai đoạn tiền học đường và giai đoạn dậy thì.

Tiếc là nhiều phụ huynh Việt Nam vẫn chưa nhận thức được tầm quan trọng của vi chất dinh dưỡng trong phát triển chiều cao. Trong thai kỳ, nhiều người mẹ vẫn thiếu sắt, acid folic, canxi. Sau sinh, nhiều gia đình chỉ chú trọng “ăn no, tăng cân” mà quên các vi chất như vitamin D, K2, kẽẽ, sắt – yếu tố quyết định tới sự phát triển xương.

Bác sĩ khuyên cha mẹ bổ sung vitamin đúng cách để trẻ tăng trưởng. Ngoài tắm nắng, cần ăn đầy đủ hoặc bổ sung vitamin D hàng ngày, nhằm hỗ trợ hấp thụ canxi, phòng còi xương. "Chiều cao chỉ phát triển đến khoảng 19 tuổi. Bỏ lỡ một ngày là mất đi cơ hội đến chiều cao trong ngày đó", TS. Sơn nhấn mạnh.

Chuyên gia cũng cảnh báo không nên tự ý cho trẻ dùng thực phẩm chức năng nếu không có chỉ định từ bác sĩ. Nhiều loại vi chất như D3 cần ánh nắng, K2 hiếm gặp trong bữa ăn và dễ mất hoạt tính nếu bảo quản sai. Lạm dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc, hàm lượng không kiểm soát có thể gây hại.

Vì thế, giải pháp bền vữn nhất vẫn là duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, thực đơn đa dạng, giàu dưỡng chất. Trẻ cần ăn đủ các nhóm thực phẩm, ưu tiên sữa, trứng, cá, rau xanh, trái cây tươi và các món lên men tự nhiên như sữa chua, natto – nguồn cung cấp D, K2 tự nhiên. Bên cạnh đó, trẻ cần vận động mỗi ngày và đảm bảo giấc ngủ chất lượng, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì.

Tại Việt Nam, các chương trình bổ sung dinh dưỡng và cải thiện điều kiện sống giúc nâng chiều cao đáng kể trong 20 năm qua. Tuy nhiên, rào cản vẫn còn nhiều. Nguyên nhân chính là thiếu vi chất từ sớm, trẻ sinh nhỏ cân cao, phụ nữ mang thai thiếu vi chất phổ biến. Khi trẻ lớn, gia đình thường chỉ quan tâm ăn no, tăng cân, chưa chú trọng vi chất quyết định chiều cao.

Chuyên gia cảnh báo: Mỹ phẩm giả không chỉ phá hủy làn da mà còn đầu độc cơ thể

Chảy máu cam: Làm sao để xử lý nhanh và đúng cách tại nhà?

Cảnh giác với thực phẩm khiến bệnh zona thần kinh nặng hơn