Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý dứt điểm những điểm yếu gây cản trở xử lý vi phạm IUU

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, mục tiêu trọng tâm là chấm dứt tình trạng khai thác IUU để Ủy ban châu Âu (EC) gỡ “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam trong năm 2025. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu toàn hệ thống chính trị phải cương quyết, kiên trì tuyên chiến với khai thác IUU, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn liền với phát triển bền vững ngành thủy sản và uy tín quốc gia.

Tại phiên họp, lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương đã báo cáo tình hình triển khai các chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng tại Phiên họp thứ 15, đặc biệt là việc xây dựng, kết nối và chia sẻ dữ liệu quản lý nghề cá; dữ liệu giám sát hành trình tàu cá (VMS); dữ liệu vi phạm và truy xuất nguồn gốc thủy sản. Nhiều địa phương đã tổ chức kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá ra – vào cảng, yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đồng thời tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ ngư dân thực hiện đúng quy định.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý dứt điểm những điểm yếu gây cản trở xử lý vi phạm IUU

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo, đến nay cả nước có hơn 81.000 tàu khai thác hải sản, trong đó 28.032 tàu cá đã lắp đặt VMS, đạt 99,12% so với số tàu bắt buộc phải trang bị. Hơn một tháng qua, cả nước không phát hiện tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, không có vụ việc mới về khai thác IUU, việc truy xuất nguồn gốc thủy sản được thực hiện nghiêm túc. Tuy nhiên, việc xử lý các tàu cá vi phạm trước đây vẫn còn chậm, chưa dứt điểm; nhiều tàu cá chưa được cấp phép hoặc chưa đăng ký hoạt động hợp lệ.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính biểu dương các bộ, ngành và địa phương đã nỗ lực thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, song cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, bất cập: còn 8.508 tàu cá chưa được cấp phép, 9.066 tàu chưa đủ điều kiện hoạt động, 249 tàu chưa lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS); tình trạng tàu cá mất kết nối hoặc vượt ranh giới trên biển vẫn còn xảy ra, trong khi công tác xử lý vi phạm còn thiếu kiên quyết.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu xử lý dứt điểm 4 nhóm vấn đề tồn tại, bất cập trong công tác chống khai thác IUU, gồm:

Quản lý đội tàu,

Theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá,

Truy xuất nguồn gốc thủy sản,

Thực thi pháp luật và xử lý vi phạm.

Các nhóm nhiệm vụ phải được hoàn thành trước ngày 15/11/2025, với kế hoạch, lộ trình cụ thể được xây dựng hoàn thành trước ngày 11/10/2025.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, bảo đảm rõ trách nhiệm, rõ kết quả, rõ tiêu chí hoàn thành và rõ thời gian cụ thể. Đồng thời, phải rà soát toàn bộ kết luận của Ban Chỉ đạo và Thủ tướng từ tháng 10 đến tháng 12/2025, báo cáo kết quả thực hiện hằng tuần cho Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà.

Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 38/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, trình ban hành trước ngày 15/10/2025; đồng thời tăng cường kết nối dữ liệu về dân cư, quản lý nghề cá, giám sát hành trình tàu cá và truy xuất nguồn gốc.

Bộ Quốc phòng được giao chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Tập đoàn Viettel và VNPT triển khai đồng bộ hệ thống giám sát hành trình VMS, bảo đảm kết nối, chia sẻ dữ liệu thông suốt giữa các cơ quan. Các lực lượng Hải quân, Biên phòng, Kiểm ngư và Cảnh sát biển tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Chung tay xử lý điểm yếu gây cản trở xử lý vi phạm IUU

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Công an phối hợp các cơ quan tư pháp điều tra, truy tố, xét xử các vụ việc vi phạm IUU còn tồn đọng; xử lý triệt để tình trạng tàu cá mất kết nối, vượt ranh giới; xác định rõ chủ sở hữu tàu cá xóa đăng ký hoặc mất tích, hoàn thành trước ngày 15/11/2025.

Song song đó, ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân xuất – nhập bến trên nền tảng VNeID phải được đưa vào sử dụng trước ngày 15/10/2025, giúp tăng cường hiệu quả quản lý và thuận tiện cho ngư dân. Bộ Ngoại giao được giao thu thập thông tin các vụ việc tàu cá, ngư dân bị bắt giữ ở nước ngoài; Bộ Tài chính bảo đảm nguồn kinh phí thực hiện nhiệm vụ chống IUU và chuyển đổi nghề cho ngư dân; Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các doanh nghiệp viễn thông kiểm soát chất lượng dịch vụ VMS, bảo đảm kết nối ổn định.

Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố ven biển tập trung cao độ, bố trí đủ nguồn lực, thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các biện pháp chống khai thác IUU, đồng thời xử lý hành chính tất cả các hành vi vi phạm đã phát hiện, phối hợp với Bộ Công an xét xử các vụ việc đã khởi tố theo đúng quy định pháp luật.

“Mục tiêu không chỉ là gỡ thẻ vàng mà phải chấm dứt tận gốc khai thác IUU, đưa ngành thủy sản Việt Nam phát triển bền vững, có trách nhiệm, hội nhập sâu với thế giới”, Thủ tướng nhấn mạnh.