Phá bỏ hiểu lầm và nắm vững quy tắc vàng để cứu sống người bệnh

Những hiểu lầm tai hại khiến chúng ta chủ quan với đột quỵ

Trong nhận thức của nhiều người, đột quỵ vẫn là một căn bệnh xa vời, chỉ gắn liền với người cao tuổi hoặc những người có bệnh nền nghiêm trọng. Chính những quan niệm sai lầm này đã tạo ra một lớp lá chắn tâm lý đầy nguy hiểm, khiến chúng ta lơ là các dấu hiệu cảnh báo và bỏ qua giai đoạn quan trọng nhất để can thiệp y tế.

Trong nhận thức của nhiều người, đột quỵ vẫn là một căn bệnh xa vời, chỉ gắn liền với người cao tuổi hoặc những người có bệnh nền nghiêm trọng.

Đột quỵ chỉ xảy ra ở người già.

Đây là một trong những lầm tưởng phổ biến và nguy hiểm nhất. Thực tế, các thống kê gần đây cho thấy tỷ lệ người trẻ (dưới 45 tuổi) bị đột quỵ đã tăng lên đáng kể, chiếm tới khoảng 25% tổng số ca bệnh.

Nguyên nhân sâu xa đến từ lối sống hiện đại thiếu khoa học: lạm dụng rượu bia, thuốc lá, sử dụng chất kích thích, chế độ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh và tình trạng "béo phì văn phòng" do lười vận động. Những yếu tố này làm gia tăng các vấn đề về tim mạch, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu – những "kẻ thù giấu mặt" dẫn đến đột quỵ ngay cả ở người trẻ.

Các triệu chứng thoáng qua là không đáng lo ngại.

Nhiều trường hợp bệnh nhân gặp các dấu hiệu như méo miệng, tê yếu tay chân, nói khó… trong vài phút rồi tự hết. Người bệnh và gia đình thường chủ quan cho rằng cơ thể chỉ mệt mỏi nhất thời và không cần đến bệnh viện.

Đây là một sai lầm chết người. Tình trạng này được y học gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – một dạng đột quỵ nhẹ và là lời cảnh báo cực kỳ nghiêm trọng. Thống kê cho thấy, khoảng một phần ba số người từng bị TIA sẽ đối mặt với một cơn đột quỵ thực sự nếu không được can thiệp y tế. Việc phớt lờ các triệu chứng, dù là nhỏ nhất, cũng đồng nghĩa với việc bạn đang đánh cược với tính mạng của chính mình.

Đột quỵ là bệnh của tim và không thể phòng ngừa.

Mặc dù có liên quan mật thiết đến các yếu tố nguy cơ tim mạch, nhưng đột quỵ là một tổn thương xảy ra ở não bộ, không phải ở tim. Nó xảy ra khi mạch máu não bị tắc (nhồi máu não) hoặc bị vỡ (xuất huyết não).

Tin tốt là hơn 80% các ca đột quỵ có thể phòng ngừa được. Việc thay đổi lối sống và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu là chìa khóa vàng để chủ động bảo vệ bản thân.

Nhận biết dấu hiệu và những sai lầm chết người trong sơ cứu đột quỵ

Khi đột quỵ xảy ra, mỗi phút trôi qua sẽ có gần 2 triệu tế bào não chết đi. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu và thực hiện sơ cứu đúng cách là yếu tố sống còn, quyết định trực tiếp đến khả năng phục hồi và tính mạng của người bệnh.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và thực hiện sơ cứu đúng cách là yếu tố sống còn.

Quy tắc F.A.S.T và các dấu hiệu nhận biết khác

Để dễ dàng nhận diện một người có khả năng bị đột quỵ, hãy ghi nhớ quy tắc F.A.S.T:

F (Face - Khuôn mặt): Yêu cầu người bệnh cười hoặc nhe răng. Nếu một bên mặt bị xệ xuống, đó là dấu hiệu bất thường.

A (Arm - Cánh tay): Yêu cầu người bệnh giơ đồng thời cả hai tay lên. Nếu một tay không thể giơ lên hoặc bị rơi xuống, đây là dấu hiệu của yếu liệt.

S (Speech - Lời nói): Yêu cầu người bệnh nói một câu đơn giản. Nếu họ nói ngọng, nói lắp hoặc không thể nói được, đây là dấu hiệu đáng báo động.

T (Time - Thời gian): Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy gọi cấp cứu 115 ngay lập tức. "Thời gian là não" – đừng bao giờ chần chừ.

Ngoài ra, các triệu chứng khác có thể bao gồm: đau đầu dữ dội đột ngột, chóng mặt, mất thăng bằng, thị lực giảm sút hoặc nhìn đôi.

Những sai lầm tuyệt đối cần tránh khi sơ cứu

Trong lúc hoảng loạn, nhiều người thường áp dụng các phương pháp truyền miệng, phản khoa học, không những không giúp ích mà còn làm tình trạng bệnh nhân tồi tệ hơn. Hãy tuyệt đối tránh những việc sau:

Không cho ăn uống: Người bị đột quỵ thường bị rối loạn chức năng nuốt. Việc cố gắng cho ăn uống có thể gây sặc, dẫn đến tắc đường thở và viêm phổi hít.

Không tự ý dùng thuốc: Tuyệt đối không cho bệnh nhân uống thuốc hạ huyết áp hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác, đặc biệt là các viên "chống đột quỵ" không rõ nguồn gốc.

Không cạo gió, chích máu: Các hành động như cạo gió, dùng kim chích máu đầu ngón tay là hoàn toàn vô tác dụng, chỉ làm mất "thời gian vàng" và có thể gây nhiễm trùng.

Không xốc, lay bệnh nhân: Việc di chuyển bệnh nhân cần hết sức nhẹ nhàng. Tránh để bệnh nhân tự đi lại hoặc dìu họ ngồi dậy đột ngột.

Cách sơ cứu đúng

Gọi cấp cứu 115 ngay lập tức: Đây là việc quan trọng nhất và phải làm đầu tiên.

Đặt bệnh nhân ở tư thế an toàn: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng về một bên, đầu hơi nâng cao để giữ thông đường thở và phòng hít sặc nếu bệnh nhân nôn.

Nới lỏng quần áo: Nới lỏng cà vạt, thắt lưng, cổ áo… để bệnh nhân dễ thở hơn.

Theo dõi và trấn an: Quan sát chặt chẽ các biểu hiện của người bệnh. Hãy ở bên cạnh và trấn an họ trong khi chờ đội ngũ y tế đến.

Ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng: Thông tin này cực kỳ quan trọng để bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị tối ưu nhất.

Đột quỵ là một cuộc chiến với thời gian. Hiểu đúng, nhận biết nhanh và hành động kịp thời là ba yếu tố then chốt quyết định sự thành bại. Bằng cách trang bị cho mình kiến thức đúng đắn và loại bỏ những quan niệm sai lầm, mỗi chúng ta đều có thể trở thành người hùng, bảo vệ tính mạng cho chính bản thân và những người xung quanh trước "sát thủ thầm lặng" này.

Rau sam: Loại rau nhỏ mà "có võ” và những đại kỵ cần tránh

Tráng miệng bằng trái cây có tốt cho sức khoẻ không?

Chuột rút: Đừng coi thường dấu hiệu cảnh báo từ cơ thể và giải pháp toàn diện từ chuyên gia