Đề xuất lập sàn giao dịch vàng và cảnh báo rủi ro thiếu điện trong mùa khô

Trong phần góp ý đối với báo cáo thực hiện các nghị quyết chất vấn lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) đánh giá cao nỗ lực điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và giảm mặt bằng lãi suất. Tuy vậy, bà cho rằng vẫn còn nhiều nội dung chưa đáp ứng yêu cầu của Quốc hội, đặc biệt là việc chậm hoàn tất lộ trình bỏ cơ chế phân bổ hạn mức tín dụng theo chỉ tiêu hành chính.

Theo Nghị quyết 622, Ngân hàng Nhà nước phải nghiên cứu và tiến tới xóa bỏ hoàn toàn việc giao room tín dụng. Báo cáo của Chính phủ đã đề cập việc phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn và trao quyền tự chủ cho một số ngân hàng, nhưng cơ chế này vẫn tồn tại. Đại biểu cho rằng báo cáo chưa nêu rõ lý do và chưa phác thảo được lộ trình cụ thể.

Vấn đề xử lý tổ chức tín dụng yếu kém và nợ xấu cũng được đại biểu Việt Nga nêu ra. Quốc hội yêu cầu đến năm 2025 phải cơ bản xử lý xong các ngân hàng yếu kém, đưa tỷ lệ nợ xấu gộp về dưới 3% và kiểm soát sở hữu chéo. Tuy nhiên, các chỉ số như số lượng ngân hàng yếu kém còn lại, tỷ lệ nợ xấu tiềm ẩn hay mức độ khắc phục sở hữu chéo vẫn chưa được thể hiện rõ trong báo cáo.

Đề xuất lập sàn giao dịch vàng và cảnh báo rủi ro thiếu điện trong mùa khô

Đại biểu cũng chỉ ra tiến độ chậm tại một loạt chương trình tín dụng mục tiêu, từ gói tín dụng nhà ở xã hội đến chương trình 500.000 tỷ đồng cho hạ tầng chuyển đổi số. Nhiều chương trình rơi vào tình trạng “đứng bánh” do thiếu dự án đủ điều kiện, trong khi nhu cầu vay của người dân và doanh nghiệp rất lớn.

Ở nhóm vấn đề thị trường vàng, bà Việt Nga nhấn mạnh chênh lệch giá vàng trong nước – thế giới vẫn biến động mạnh dù Ngân hàng Nhà nước đã tăng cung và tổ chức đấu thầu. Điều này, theo đại biểu, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, thao túng và gây xáo trộn thị trường. Bà đề nghị sớm hoàn thiện lộ trình tổ chức lại thị trường vàng sau sửa đổi Nghị định 24, hướng tới giảm độc quyền, tăng cạnh tranh và nghiên cứu thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung theo thông lệ quốc tế.

Ở lĩnh vực năng lượng, đại biểu Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An) cảnh báo tiến độ chậm tại chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo. Giai đoạn 2016–2020 mới đáp ứng được 18,5% nhu cầu vốn theo Quyết định 1740, trong khi hồ sơ giai đoạn 2021–2025 vẫn chưa được phê duyệt do vướng pháp lý và thiếu nguồn lực. Điều này khiến nhiều thôn, bản xa chưa thể tiếp cận điện lưới, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống và sản xuất, dù tỷ lệ tiếp cận điện năng toàn quốc đã đạt khoảng 99,74%.

Đại biểu Minh nhấn mạnh vai trò sống còn của nguồn lực tài chính và đất đai trong hai chương trình cấp điện và bố trí dân cư, đề nghị Chính phủ giai đoạn 2026–2030 ưu tiên đầu tư theo thứ tự hợp lý, hướng tới mục tiêu thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng thị trường năng lượng tái tạo vẫn còn nhiều rào cản. Cơ chế giá cho điện mặt trời áp mái chưa rõ ràng, nhiều dự án điện gió chưa thể vận hành hết công suất do vướng đàm phán giá và khả năng giải tỏa công suất hạn chế. Ông cảnh báo nguy cơ thiếu điện cục bộ trong mùa khô nếu thời tiết bất lợi, hồ thủy điện cạn nước hoặc hệ thống gặp sự cố.

Đại biểu Hòa đề nghị ngành điện phải tối ưu hóa vận hành, bảo đảm không để tái diễn tình trạng cắt điện đột ngột như các năm trước, đồng thời thúc đẩy tháo gỡ thủ tục cho các dự án năng lượng trọng điểm và khai thác hiệu quả nguồn điện tái tạo.