Hoàn thiện cơ chế đấu thầu thuốc, bảo đảm nguồn cung dược ổn định

Khơi thông nguồn cung nhờ hoàn thiện chính sách

Thời gian qua, công tác đấu thầu, mua sắm thuốc tại các bệnh viện công lập gặp không ít khó khăn do nhiều nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan, đặc biệt là các vướng mắc về thủ tục, quy định pháp lý và biến động chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và Bộ Y tế, nhiều nút thắt dần được tháo gỡ, hướng tới mục tiêu cung ứng đầy đủ thuốc và vật tư y tế cho công tác khám, chữa bệnh.

Theo Bộ Y tế, tình trạng thiếu thuốc thời gian qua chỉ xảy ra cục bộ tại một số địa phương, chủ yếu do đứt gãy chuỗi cung ứng, dự trù chưa sát thực tế và những quy định đấu thầu chưa phù hợp. Trước tình hình đó, Chính phủ, Bộ Y tế cùng các bộ, ngành đã chủ động rà soát, tham mưu và ban hành nhiều cơ chế mới nhằm tháo gỡ khó khăn trong hoạt động lựa chọn nhà thầu. Các quy định về chỉ định thầu, mua sắm trực tiếp, chào giá cạnh tranh được bổ sung, giúp các cơ sở y tế linh hoạt hơn trong mua sắm và bảo đảm nguồn cung ổn định.

Đặc biệt, Luật số 90/2025/QH15 (ban hành ngày 25/6/2025) đã sửa đổi, bổ sung một số luật, trong đó có Luật Đấu thầu, theo hướng phân cấp mạnh mẽ cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Từ ngày 1/7/2025, các bệnh viện tự chủ (nhóm 1 và nhóm 2) được phép tự quyết định việc mua sắm thuốc, thiết bị y tế từ nguồn thu hợp pháp của đơn vị mà không bắt buộc phải thực hiện quy trình đấu thầu truyền thống.

Tiếp đó, ngày 4/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 214/2025/NĐ-CP thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và Nghị định số 17/2025/NĐ-CP, với mục tiêu đơn giản hóa thủ tục, tăng minh bạch và nâng cao hiệu quả lựa chọn nhà thầu. Cùng với đó, Bộ Y tế đang sửa đổi Thông tư số 07/2024/TT-BYT để bảo đảm tính đồng bộ với khung pháp lý mới.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ đã chỉ đạo các địa phương và cơ sở y tế rà soát, lập kế hoạch mua sắm phù hợp, đặc biệt đối với thuốc hiếm, thuốc đặc trị có nguồn cung khó khăn. Các hội nghị, lớp tập huấn được tổ chức thường xuyên để cập nhật quy định mới, giúp đội ngũ y tế triển khai hiệu quả.

Nhờ những giải pháp đồng bộ, nguồn cung thuốc và vật tư y tế hiện cơ bản được bảo đảm, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh trên cả nước. “Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và địa phương tăng cường công khai, minh bạch thông tin, đồng thời đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực đấu thầu, mua sắm,” bà Lan nhấn mạnh.

Hoàn thiện khung pháp lý, tăng quyền chủ động cho bệnh viện

Một bước tiến đáng chú ý trong điều hành của ngành y tế là việc ban hành Thông tư 40/2025/TT-BYT, thay thế Thông tư 07/2024/TT-BYT, nhằm hoàn thiện khung pháp lý về đấu thầu thuốc, tháo gỡ vướng mắc thực tiễn và nâng cao hiệu quả quản lý.

Trong nhiều năm, hoạt động đấu thầu thuốc tại các bệnh viện công chịu tác động bởi sự thay đổi liên tục của hệ thống pháp luật, dẫn đến thiếu đồng bộ, gây lúng túng trong triển khai và gián đoạn cung ứng. Thông tư 40 được đánh giá là kịp thời, có tính đột phá, giúp khắc phục khoảng trống pháp lý và tăng tính chủ động cho các cơ sở y tế.

Hoàn thiện cơ chế đấu thầu thuốc, bảo đảm nguồn cung dược ổn định

Thông tư được xây dựng trên nền tảng các văn bản pháp lý mới nhất gồm Luật số 90/2025/QH15, Luật số 57/2024/QH15 và Nghị định số 214/2025/NĐ-CP, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ và khả thi trong toàn ngành. Nội dung quy định cụ thể việc đấu thầu các loại thuốc như thuốc hóa dược, sinh phẩm, vắc-xin, thuốc cổ truyền, dược liệu, khí y tế… với quy trình minh bạch, dễ thực hiện.

Điểm đáng chú ý là Thông tư tăng quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt là các bệnh viện tự chủ tài chính nhóm 1 và nhóm 2. Các đơn vị này được rút ngắn quy trình phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, giúp giảm thời gian xử lý, tăng hiệu quả mua sắm.

Thông tư cũng chuẩn hóa quy định phân loại thuốc, từ biệt dược gốc, sinh phẩm tham chiếu đến thuốc tương đương sinh học, thuốc gia công, thuốc chuyển giao công nghệ; đồng thời tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, giúp người bệnh tiếp cận thuốc chất lượng với giá hợp lý.

Một điểm mới khác là cơ chế xử lý linh hoạt khi thuốc dự thầu hoặc trúng thầu thay đổi thông tin, cho phép nhà thầu cung ứng thuốc tương đương, tránh gián đoạn điều trị — vấn đề từng gây nhiều khó khăn trong thực tế.

Đối với thuốc cổ truyền, vị thuốc cổ truyền và dược liệu, Thông tư có quy định cụ thể về tiêu chuẩn kỹ thuật, điều kiện đấu thầu và trách nhiệm của các bên, đồng thời khuyến khích sử dụng nguồn dược liệu trong nước, góp phần phát triển y học cổ truyền Việt Nam.

Ngoài ra, Thông tư 40 hoàn thiện cơ chế mua sắm tập trung, rút ngắn quy trình xử lý khi đấu thầu không thành công, bảo đảm tính linh hoạt và giảm độ trễ trong cung ứng thuốc.

Việc hoàn thiện đồng bộ khung pháp lý cùng sự chủ động của các bệnh viện và cơ quan quản lý được kỳ vọng sẽ giúp hệ thống y tế duy trì nguồn cung thuốc ổn định, minh bạch và bền vững, phục vụ tốt hơn cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.