Giải mã nguyên nhân và dấu hiệu sớm của rụng tóc từng mảng

Rụng tóc từng mảng là bệnh tự miễn, không phải do nấm hay thiếu chất.

Giải mã nguyên nhân và nhận biết sớm dấu hiệu của rụng tóc từng mảng

Rụng tóc từng mảng là một bệnh lý phức tạp và việc xác định đúng nguyên nhân, nhận biết sớm triệu chứng sẽ giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả cao hơn.

Nguyên nhân sâu xa: Khi hệ miễn dịch "nhầm lẫn"

Lý giải về cơ chế gây bệnh, bác sĩ Nguyễn Tiến Thành - thành viên Hội Da liễu Việt Nam cho biết, rụng tóc theo mảng không phải là nấm da đầu hay thiếu chất như nhiều người vẫn nghĩ. Đây là bệnh tự miễn.

Cụ thể, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào chính các nang tóc khỏe mạnh. Tình trạng này khiến tóc rụng đột ngột thành từng mảng nhỏ có hình tròn hoặc bầu dục, xuất hiện rải rác ở da đầu hoặc những vùng khác trên cơ thể.

Khi nang tóc bị tấn công, chúng sẽ xảy ra phản ứng viêm âm thầm, dần teo nhỏ lại, ngừng hoạt động và không thể sản xuất ra tóc mới. Cuộc tấn công này không phá hủy nang tóc vĩnh viễn, đó là lý do tại sao rụng tóc từng mảng được xếp vào nhóm rụng tóc không sẹo, nghĩa là tóc hoàn toàn có khả năng mọc lại khi tình trạng viêm được kiểm soát.

Bên cạnh cơ chế tự miễn, bác sĩ Thành cũng chỉ ra một số yếu tố dễ khởi phát bệnh bao gồm:

Căng thẳng kéo dài (stress): Đây là một trong những yếu tố kích hoạt phổ biến nhất, làm cơ thể sản sinh ra các hormone gây hại, ảnh hưởng đến chu trình phát triển của tóc và có thể khởi phát phản ứng tự miễn tiềm ẩn.

Yếu tố di truyền: Bệnh có xu hướng xảy ra ở nhiều thành viên trong cùng gia đình. Nếu có người thân mắc bệnh này hoặc các bệnh tự miễn khác (lupus, bạch biến, tiểu đường tuýp 1), nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.

Các yếu tố khác: Nhiễm vi rút, thay đổi nội tiết tố hoặc các rối loạn miễn dịch hậu COVID-19 cũng được ghi nhận là các yếu tố có thể khởi phát bệnh.

Dấu hiệu nhận biết và tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm

Triệu chứng đặc trưng nhất là sự xuất hiện đột ngột của một hoặc nhiều mảng rụng tóc hình tròn, có kích thước như đồng xu. Bề mặt da ở vùng rụng tóc thường nhẵn, bóng, không viêm đỏ hay đóng vảy. Ngoài ra, cần lưu ý các dấu hiệu khác như:

Tóc "dấu chấm than": Ở rìa các mảng hói, những sợi tóc ngắn bị gãy có phần gốc nhỏ hơn phần ngọn.

Cảm giác ngứa hoặc châm chích: Một số người có cảm giác râm ran ở vùng da sắp rụng tóc.

Thay đổi ở móng tay, móng chân: Khoảng 10-20% bệnh nhân có các vết lõm nhỏ, sọc trắng hoặc móng trở nên xù xì, dễ gãy.

Bác sĩ Thành cảnh báo: "Diễn tiến bệnh thường âm thầm nhưng dai dẳng. Nếu không được điều trị đúng và kịp thời, rụng tóc mảng có thể tiến triển nặng hơn, dẫn tới rụng toàn bộ tóc trên da đầu (Alopecia totalis), thậm chí rụng toàn bộ lông tóc toàn thân (Alopecia universalis). Không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình, bệnh còn gây ra những tổn thương tâm lý kéo dài, đặc biệt ở người trẻ."

Thăm khám bác sĩ giúp chẩn đoán chính xác mức độ tổn thương để điều trị hiệu quả.

Hành trình tìm lại mái tóc: Các phương pháp điều trị và chăm sóc toàn diện

Đối mặt với rụng tóc từng mảng, sự kiên nhẫn và tuân thủ đúng phác đồ điều trị từ chuyên gia là yếu tố quyết định sự thành công.

Sự nguy hiểm của việc tự điều trị và tầm quan trọng của chẩn đoán chuyên sâu

Bác sĩ Nguyễn Tiến Thành nhấn mạnh, sai lầm lớn nhất của nhiều người là chủ quan và tự điều trị. "Không ít bệnh nhân đã bỏ qua giai đoạn phát hiện sớm, tự bôi thuốc hoặc sử dụng các mẹo truyền miệng mà không có sự tư vấn chuyên môn. Kết quả là nang tóc bị tổn thương nặng, dẫn đến rụng lan rộng và không còn khả năng phục hồi."

Do đó, điều trị rụng tóc mảng không đơn giản là bôi thuốc. Việc đầu tiên và quan trọng nhất khi đến gặp bác sĩ da liễu là xác định chính xác tình trạng nang tóc. Bác sĩ sẽ đánh giá bằng các thiết bị soi chuyên dụng để xem nang tóc còn hoạt động hay đã bị teo. Từ đó mới có thể xây dựng một phác đồ điều trị phù hợp, thường là sự kết hợp của nhiều phương pháp.

Các phương pháp can thiệp y khoa hiệu quả

Dựa trên các kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị:

Thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ:

Corticosteroid: Đây là liệu pháp hàng đầu để chống viêm, ức chế phản ứng miễn dịch. Thuốc có thể dùng dưới dạng tiêm tại chỗ (cho hiệu quả cao với mảng hói nhỏ), dạng bôi (kem, thuốc mỡ). Bác sĩ Thành lưu ý rằng corticoid cần được sử dụng thận trọng và có kiểm soát để tránh tác dụng phụ.

Minoxidil (dung dịch 5%): Thuốc bôi giúp tăng cường lưu thông máu và dưỡng chất đến nang tóc, kích thích tóc mọc lại nhanh và chắc khỏe hơn.

Anthralin: Một loại thuốc mỡ có tác dụng thay đổi chức năng miễn dịch của da.

Thuốc đường uống: Trong các trường hợp nặng hoặc lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc uống hỗ trợ miễn dịch hoặc các loại thuốc ức chế JAK mới để kiểm soát bệnh từ bên trong.

Các liệu pháp bổ trợ: Các liệu pháp công nghệ cao như laser lạnh hoặc ánh sáng sinh học được áp dụng để tăng tuần hoàn máu tại chỗ, cung cấp năng lượng và kích thích nang tóc đang suy yếu hồi phục.

Tư vấn tâm lý: Bác sĩ Thành khẳng định việc tư vấn tâm lý được đưa vào như một phần quan trọng của quá trình điều trị, nhất là với những bệnh nhân có biểu hiện mặc cảm, tự ti hoặc lo âu kéo dài. Giải tỏa gánh nặng tâm lý cũng là một cách để phá vỡ vòng luẩn quẩn của stress và rụng tóc.

Chăm sóc tại nhà và thay đổi lối sống

Song song với điều trị y khoa, một chế độ chăm sóc khoa học và lối sống lành mạnh sẽ là nền tảng vững chắc cho mái tóc:

Dinh dưỡng cân bằng: Bổ sung đủ protein, sắt, kẽm và các vitamin nhóm B.

Quản lý căng thẳng: Tập thiền, yoga, thể dục đều đặn để giải tỏa stress.

Chăm sóc tóc đúng cách: Dùng dầu gội dịu nhẹ, massage da đầu, hạn chế hóa chất và nhiệt độ cao, bảo vệ da đầu khỏi ánh nắng.

Theo bác sĩ Thành, thời gian phục hồi có thể dao động từ 2-6 tháng, tùy vào cơ địa và mức độ tổn thương của từng bệnh nhân. Hành trình điều trị rụng tóc từng mảng đòi hỏi sự kiên trì, nhưng với sự can thiệp đúng đắn và một tinh thần lạc quan, bạn hoàn toàn có thể tìm lại mái tóc khỏe mạnh và sự tự tin của mình.

Không cần tốn tiền triệu vào các loại dưỡng ẩm tóc, đây là sản phẩm nhỏ nhưng có võ cho mái tóc khô gàu

Bỏ túi mẹo xử lý tóc bết dầu hiệu quả nhanh chóng

Cách chăm sóc tóc nhuộm tại nhà không lo phai màu