9 học sinh nhập viện vì ăn thịt cóc: Cảnh báo hiểm họa từ món ăn dân gian

Vào chiều ngày 3 tháng 9, tại thôn Mook Trang, xã Ia Dom, một nhóm 9 học sinh trong độ tuổi từ 10 đến 14 đã cùng nhau bắt cóc về làm thịt ăn trong lúc bố mẹ đi làm. Hậu quả là tất cả đều phải nhập viện với các triệu chứng ngộ độc cấp tính như đau bụng, buồn nôn, khó thở và tê môi. May mắn, các em đã được cấp cứu kịp thời và sức khỏe đã ổn định.

Các học sinh đang được điều trị tại Bệnh viện Nhi Gia Lai.

Theo Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, dù có những lợi ích về sức khỏe nhưng thịt cóc cũng có những nguy cơ rất lớn đe dọa đến sức khỏe và tính mạng. Sự việc tại Gia Lai một lần nữa cho thấy sự nguy hiểm chết người từ độc tố có trong cóc, một vấn đề mà nhiều người vẫn còn chủ quan.

Hiểu đúng về độc tố chết người trong cóc

Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ cần loại bỏ nội tạng là có thể ăn thịt cóc an toàn. Đây là một quan niệm cực kỳ nguy hiểm. Theo Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia, độc tố của cóc không chỉ có trong một bộ phận mà phân bố ở khắp nơi, đặc biệt tập trung ở:

Nhựa cóc (mủ): Tiết ra từ các tuyến sau tai, trên lưng và da. Đây là nơi chứa nồng độ độc tố cao nhất.

Trứng và buồng trứng: Cực độc, tuyệt đối không được ăn.

Gan và mật: Tích tụ nhiều chất độc nguy hiểm.

Da cóc: Cũng chứa một lượng độc tố đáng kể.

Độc tố chính trong cóc là Bufotoxin, một hợp chất steroid cực mạnh, có khả năng tác động trực tiếp lên hệ tim mạch và thần kinh. Đáng lo ngại hơn, độc tố này rất bền với nhiệt độ, việc đun sôi hay nấu chín không thể loại bỏ hay làm suy giảm chúng.

Để nhấn mạnh mức độ nguy hiểm, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, người trực tiếp tham gia vào nhiều ca cấp cứu ngộ độc thịt cóc, cho biết:

"Năm nào cũng có người tử vong do ăn thịt cóc.

Dù thịt cóc có nhiều đạm, nhiều chất dinh dưỡng cũng không nên sử dụng thịt cóc làm thức ăn, để chữa bệnh.

Nhiều loại chất độc có trong nọc, da của cóc được xếp vào loại độc dược nhóm I (nhóm độc nhất).

Chất độc của một con cóc đủ gây tử vong 4 - 5 người khỏe mạnh, vì vậy nhiều người ăn vào có thể tử vong ngay sau vài tiếng nếu không được cứu chữa kịp thời."

Dấu hiệu nhận biết ngộ độc thịt cóc

Triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện từ 30 phút - 2 giờ sau khi ăn thịt cóc nhiễm độc. Nạn nhân có thể trải qua các dấu hiệu từ nhẹ đến nặng:

Về tiêu hóa: Người bị ngộ độc thường gặp các biểu hiện rối loạn tiêu hóa như đau bụng, nôn mửa, buồn nôn dữ dội, sau đó có thể là tiêu chảy. Cảm giác tê bì ở lưỡi, môi cũng là một dấu hiệu sớm.

Chất độc của một con cóc đủ gây tử vong 4 - 5 người khỏe mạnh.

Về tim mạch (nguy hiểm nhất): Rối loạn nhịp tim, tim đập chậm, có thể ngừng tim, huyết áp tụt kịch ngòi.

Về thần kinh: Chóng mặt, ảo giác, co giật, đau đầu dữ dội.

Về hô hấp: Khó thở, suy hô hấp.

Nếu không được cấp cứu kịp thời, tỷ lệ tử vong do ngộ độc thịt cóc là rất cao.

Lật tẩy lầm tưởng: Thịt cóc có thực sự chữa được còi xương?

Trong dân gian vẫn cho rằng thịt cóc rất giàu dinh dưỡng và ăn thịt cóc tốt cho trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, chậm lớn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia từ Bệnh viện Nhi đồng, thông tin này không có cơ sở khoa học.

Thực tế, phần thịt của cóc (nếu được chế biến đúng cách tuyệt đối) cũng chỉ chứa lượng đạm tương đương thịt gà, ếch. Nguyên nhân chính gây còi xương ở trẻ là do thiếu canxi, vitamin D và các vi chất khác, chứ không phải do thiếu đạm. Việc tin vào lời đồn và cho trẻ ăn thịt cóc không những không giải quyết được vấn đề còi xương mà còn đẩy trẻ vào nguy cơ ngộ độc chết người.

Hướng dẫn sơ cứu khẩn cấp khi nghi ngờ ngộ độc cóc

Mỗi giây mỗi phút đều quý giá. Nếu phát hiện có người bị ngộ độc sau khi ăn cóc, hãy thực hiện ngay các bước sơ cứu sau đây trong khi chờ xe cấp cứu:

Gây nôn ngay lập tức: Cho nạn nhân uống khoảng 200-300ml nước ấm rồi dùng tay sạch (quấn gạc) kích thích vào cổ họng để nôn hết thức ăn ra ngoài. Biện pháp này chỉ hiệu quả khi nạn nhân còn tỉnh táo và mới ăn xong.

Cho uống than hoạt tính (nếu có): Than hoạt tính có tác dụng hấp thụ độc tố, ngăn chúng ngấm vào máu. Liều dùng thông thường là 1g/kg cân nặng của nạn nhân.

Uống nước và bù điện giải: Cho nạn nhân uống dung dịch oresol hoặc nước cháo loãng để tránh mất nước do nôn mửa, tiêu chảy.

Nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất: Đây là bước quan trọng nhất. Cần mang theo mẫu thức ăn còn lại (nếu có) để bác sĩ có thể chẩn đoán và điều trị chính xác hơn.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và gia đình là không ăn thịt cóc và các sản phẩm từ cóc. Nguy cơ ngộ độc là quá lớn so với giá trị dinh dưỡng không có gì đặc biệt mà nó mang lại.

Đối với gia đình: Tuyệt đối không tự bắt, làm thịt hay mua bán cóc không rõ nguồn gốc.

Đối với trẻ em: Cần giáo dục con trẻ về sự nguy hiểm của các loại động, thực vật lạ, không được tự ý ăn thử.

Khi lựa chọn thực phẩm: Hãy ưu tiên các nguồn đạm an toàn, phổ biến như thịt, cá, trứng, sữa để đảm bảo dinh dưỡng cho gia đình.

An toàn sức khỏe phải luôn là ưu tiên hàng đầu. Hãy là người tiêu dùng thông thái, đừng vì những tin đồn vô căn cứ mà đánh cược cả tính mạng của mình và người thân.

Chuyên gia dinh dưỡng 'gọi tên' những loại thịt bổ dưỡng nhất

Harvard tìm ra chìa khóa mới: Vitamin D giúp kéo dài tuổi xuân ở cấp độ tế bào

Khi tiếng trống khai giảng vang lên giữa bệnh viện ung bướu