Sống khỏe: Bài thuốc chữa bệnh ít người biết từ cây cam thảo đất

Cây cam thảo đất

Cam thảo đất còn có tên gọi khác: Dã cam thảo, thổ cam thảo, giả cam thảo, cam thảo nam…Tên khoa họclà Seoparia dulcis. Thuộc họ Hoa mõm chó Scrophularriaceae.

Đặc điểm cây cam thảo đất

Cây cao từ 30 – 80 cm, thân nhẵn, rễ to hình trụ, lá đơn mọc đối hoặc mọc vòng 3 lá một, lá hình mác hay hình trứng ngược. Mùa hè, cây ra hoa màu trắng, quả nhỏ nhiều hạt bên trong.

Hoa cam thảo đất mọc riêng lẻ ở các nách lá. Ở mỗi nách lá có khoảng 4 – 7 hoa nhỏ. Mùa hạ ra hoa, màu trắng, không có lông, nửa trên hoa có răng cưa, nửa dưới nguyên. Quả có hình cầu, bên trong chứa nhiều hạt nhỏ.

Theo một số nghiên cứu cho biết trong thân cam thảo đất có chứa các alkaloid, axit silixic và chất đắng.

Bộ phận sử dụng dược liệu: Toàn thân cam thảo đất được ứng dụng để làm dược liệu với tên dược là Herba Scopariae dulcis.

Theo Đông y, dược liệu có vị đắng nhẹ, hậu ngọt, mùi thơm đặc trưng

Phân bố: Cam thảo đất mọc hoang ở các bờ ao, ruộng, khu đầm lầy ẩm ướt ở vùng nhiệt đới. Cam thảo đất được tìm thấy ở Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc và cả châu Mỹ.

Tại Việt Nam, cam thảo đất mọc hoang ở khắp nơi, ven các đường đi, bờ ruộng...

Thu hái – Sơ chế

Cam thảo đất có thể thu hái quanh năm. Tuy nhiên, dược liệu thu hái vào mùa xuân – hè được cho là có chất lượng tốt nhất. Khi thu hái nên đào cả phần gốc rễ của dược liệu.

Sau khi thu hái, mang về rửa sạch bùn đất, thái nhỏ có thể dùng tươi hoặc phơi, sấy khô, bảo quản dùng dần.

Cách bào chế dược liệu cam thảo đất: Loại bỏ các tạp chất, cắt thành đoạn nhỏ, vi sao.

Bảo quản dược liệu: Dược liệu cam thảo đất đã bào chế cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao.

Công dụng của cam thảo đất

Theo y học hiện đại: Do có chứa chất Amellin nên làm giảm đường trong máu, hỗ trợ ổn định đường huyết. Hơn nữa, Amellin còn giúp cơ thể hòa tan chất xơ nhanh chóng, thúc đẩy tiêu hóa protein dễ dàng và mau lành vết thương. Trong alcaloid có chứa lượng nhỏ morphin, cocaine… Chúng giúp giảm đau, hạ huyết áp, ức chế và tiêu diệt vi khuẩn…

Ngoài ra, trong vị thuốc còn chứa tinh dầu maniol và dulciol có công dụng bổ phế, lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc… Tìm hiểu thêm về một dược liệu có công dụng giải độc: Hoàng liên: sen vàng giải độc và thanh hỏa.

Theo Y học cổ truyền: Cam thảo đất có vị ngọt đắng, tính mát. Quy kinh Tỳ, Vị, Phế, Can, giúp thanh nhiệt, mát gan, giải độc cơ thể, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, lợi tiểu, giải cảm, thúc đẩy tiêu hóa, đặc biệt là protein...

Liều dùng khuyến cáo

Dùng tươi: 20 – 40g mỗi ngày

Dùng khô: 8 – 12g mỗi ngày

Một số bài thuốc từ cây cam thảo đất

Chữa dị ứng phát ban, mẩn ngứa, mề đay:

Bài thuốc: Kim ngân hoa 20g, ké đầu ngựa 20g bông mã đề 15g, cam thảo đất 15g đun nước ống trong ngày, uống liền 1 tháng bệnh sẽ lui.

Giảm mụn nhọt:

Bài thuốc: Kim ngân hoa 20g, sài đất 15g, cam thảo đất 15g, râu ngô 20g, diệp hạ châu 20g. Sắc uống chia 2 lần sáng chiều. Khi dùng thuốc kiêng bia rượu, hạn chế đồ ăn cay nóng.

Cam thảo đất giúp giảm mụn nhọt

Hỗ trợ điều trị sốt phát ban trong bệnh sốt xuất huyết độ 1:

Bài thuốc: Cam thảo đất 15g, cỏ nhọ nồi tươi 15g, sài đất 15 g, trắc bách diệp 12g, cát căn 20g. Sắc uống ngày một thang, chia 2 lần, uống sáng chiều.

Chữa bệnh lỵ mạn:

Bài thuốc: Cam thảo đất 15g, lá mơ lông tím 20g, cỏ sữa lá nhỏ 20g, rau sam 30g. Tất cả sao vàng hạ thổ, cho vào 1 thang, đổ 500ml nước, đun cạn còn 300ml, uống chia 2 lần, sáng chiều.

Giải độc bia rượu do hay phải uống bia rượu nhiều:

Bài thuốc: Cà gai leo 30g, diệp hạ châu 50g, cam thảo đất 30g, cây kim tiền thảo, đun nước uống hằng ngày, giúp giải độc cơ thể, làm mát gan thận.

Lưu ý khi sử dụng cam thảo đất

Cam thảo đất không được sử dụng để uống thay nước hàng ngày. Nếu sử dụng với số lượng lớn liên tục, trong nhiều ngày có thể dẫn đến phù nề. Do đó, thường dùng 3 – 5 ngày, sau đó nghỉ một ngày.

Cam thảo đất là vị thuốc được sử dụng phổ biến trong Đông y để điều trị ho, sởi, phù nề, cảm cúm và nhiều bệnh lý khác. Tuy nhiên, trước khi sử dụng cây cam thảo đất, người dùng nên trao đổi với thầy thuốc để được hướng dẫn cụ thể về liều lượng và cách dùng.

* Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, người bệnh nên tham vấn ý kiến chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng vào mục đích điều trị bệnh.