Loài cỏ dại đến bò cũng không muốn ăn lại có nhiều công dụng, giá lên đến 70.000 đồng/kg
Cỏ mần trầu có tên khoa học là Eleusine indica (L) Gaertn, thuộc họ Lúa (Poaceae).
Cỏ mần trầu là loại cây thảo nhỏ, mọc thành cụm sum suê. Thân cây phân nhánh, mọc bò dài sau đứng thẳng, cao 30 – 50cm. Lá mần trầu mọc so le, có hình dải nhọn, xếp thành 2 dãy cách nhau, bẹ lá mỏng có lông, phiến lá nhẵn, mềm. Cỏ mần trầu có cụm hoa mọc trên 1 cán ở ngọn thân gồm 5 - 7 bông, xếp tỏa tròn như những cái chong chóng, lá nhỏ dài. Cỏ mần trầu được dùng làm rau thuốc dạng tươi và khô, bộ phận dùng là toàn cây.
Ở nước ta, mần trầu mọc rất phổ biến, thường mọc thành đám trong các bãi đất, ở vùng đồng bằng, trung du cho đến vùng núi cao. Cây mần trầu con mọc từ hạt, xuất hiện vào cuối mùa xuân. Sau khi ra hoa quả, cây bị tàn lụi ngay trong mùa hè. Ở những vùng núi cao có điều kiện mưa ẩm khác nhau, có thể thấy cây mần trầu mọc từ hạt gần như quanh năm.
Theo Đông y, mần trầu vị ngọt hơi đắng, tính bình, có tác dụng lương huyết, thanh nhiệt giải độc, mát gan, lợi tiểu, làm ra mồ hôi.
Mần trầu là cây thuốc dân gian chữa tăng huyết áp, lao phổi, ho khan, sốt âm ỉ về chiều, tiểu tiện vàng và ít, phụ nữ có thai có hỏa nhiệt gây táo bón, buồn phiền, động thai, nhức đầu nôn mửa và tức ngực. Ngoài ra, còn trị mụn nhọt và các chứng nhiệt độc, trẻ em tưa lưỡi.
Công dụng của cỏ mần trầu
Giúp hạ huyết áp
Chiết xuất etanolic và chloroform từ cỏ mần trầu có đặc tính chống tăng huyết áp đã được chứng minh qua nghiên cứu về hoạt động chống tăng huyết áp của cỏ mần trầu. Các kết quả cho thấy rằng chiết xuất etanolic có tác dụng chống tăng huyết áp đáng kể hơn chiết xuất methanolic.
Tác dụng kháng khuẩn
Mần trầu có tác dụng kháng khuẩn mức độ từ thấp tới vừa đối với các loại vi khuẩn sau đây: Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella choleraesuis nhờ tác dụng của methanolic và chloroform chiết xuất từ cỏ mần trầu được chứng minh ở nghiên cứu các đặc tính kháng khuẩn, chống oxy hoá, gây độc tế bào của cỏ mần trầu.
Tác dụng hỗ trợ bảo vệ chức năng thận
Trong một nghiên cứu về tác dụng của chiết xuất cỏ mần trầu thực hiện trên chuột được tiêm L – NAME, nhóm được điều trị bằng dịch chiết cỏ mần trầu (200mg/kg) đạt hiệu quả tương đương trong việc kiểm soát các chỉ số Creatinine, Urea, ion Na+ và K+ so với nhóm điều trị bằng Losartan (12.5mg/kg). Kết quả này cho thấy tác dụng cao của dịch chiết mần trầu trong việc bảo vệ chức năng thận.
Tác dụng hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu, bảo vệ gan
Các nghiên cứu thực hiện trên nhóm chuột được gây béo phì, nhóm điều trị với cao chiết cây mần trầu với dung môi Hexan có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, LDL và tăng HDL so với nhóm đối chứng. Cũng trong nghiên cứu này thấy các chỉ số AST, ALT (chỉ số men gan) cũng được cải thiện.
Tác dụng chống viêm, hạ sốt
Hoạt chất C-glycosylflavones chiết suất từ mần trầu có tác dụng kháng viêm hiệu quả ở nhóm chuột mắc cúm hoặc viêm phổi. Trong một nghiên cứu khác về tác dụng kháng viêm, chiết xuất etanolic và etyl axetat của cỏ mần trầu đã được chứng minh là làm giảm phù chân chuột do xylem gây ra theo liều lượng.
Mần trầu trong toa thuốc căn bản: cỏ tranh 8g, rau má 8g, cỏ mực 8g, cam thảo đất 8g, ké đầu ngựa 8g, mần trầu 8g, gừng tươi 2g, củ sả 4g, vỏ quýt 4g. Trong đơn, mần trầu có tác dụng giải độc, an thai, thanh nhiệt.
Ngăn ngừa rụng tóc
Beta-sitosterol có trong cỏ mần trầu có tác dụng làm giảm cholesterol xấu và cholesterol toàn phần trong cơ thể. Ngoài ra, thành phần này còn có khả năng ức chế hoocmon DHT- một loại hoocmon khiến cho tóc mỏng hơn, dễ gãy rụng và tóc chậm mọc. Hoocmon DHT còn ngăn chặn các nang tóc phát triển khiến cho quá trình mọc tóc bị chậm lại. Do đó, thành phần beta-sitosterol trong cỏ mần trầu đóng vai trò rất quan trọng bởi chúng có khả năng ngăn chặn hoocmon DHT gây ra tình trạng rụng tóc.
Palmitoyl: chất này có tác dụng khử các gốc tự do từ đó giúp hạn chế tình trạng bị gãy rụng tóc. Ngoài ra, hoạt chất này còn có tác dụng bảo vệ và ngăn chặn những tác nhân xấu từ bên trong và bên ngoài cơ thể gây ảnh hưởng tới tóc.
Giá cỏ mần trầu lên đến 70.000 đồng/kg
Giá cỏ mần trầu khô lên đến 70.000 đồng/kg |
Chị Thi – một người nấu dầu gội đầu ở Lâm Đồng, cho biết chị phải đi tìm mua thêm cỏ mần trầu để làm nguyên liệu nấu dầu gội. “Trước đây, tôi chỉ thu mua và bán lại bồ kết rừng cho khách hàng nhưng tôi nhận thấy có rất nhiều người bận rộn công việc không thể mua bồ kết về tự nấu.
Tôi đã tìm mua thêm một số nguyên liệu khác như cỏ mần trầu, vỏ bưởi… để về nấu dầu gội. Ngoài đường và ở vườn nhà tôi cũng có rất nhiều cỏ mần trầu, tuy nhiên nó mọc lẻ tẻ, không tập trung. Việc đi cắt về mất thời gian và nhiều công nên tôi đi tìm mua cho nhanh”, chị nói.
Hiện tại, chị đang thu mua với giá 3.000 đồng/kg mần trầu tươi. Người dân chỉ cần đi cắt về, đem đến nhà chị hoặc gọi chị đến thu mua, có bao nhiêu chị cũng mua hết.
Tính đến nay, chị cũng thu mua được số lượng kha khá, đủ để làm nguyên liệu nấu một thời gian. Chị cho biết vẫn sẽ tiếp tục thu mua trong thời gian tới.
Cũng thu mua cỏ mần trầu tươi, anh Minh Nhật (TP.HCM) cho biết anh thu mua quanh năm loại cỏ dại này. Khách hàng có bao nhiêu anh cũng thua mua hết.
“Tôi thu mua về rửa sạch với vài lần nước, sau đó, tôi sẽ đem ra phơi khô qua nắng. Khi cỏ đã khô, tôi sẽ đóng thành gói và bán cho khách với mức giá 70.000 đồng/kg”, anh chia sẻ.