Nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc mở ra hướng điều trị mới trong y học

Vì sức khỏe cộng đồng 12/11/2024 10:13

Thành lập Trung tâm đánh giá nguy cơ về an toàn thực phẩm Hà Nội rà soát toàn bộ cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm Nhân rộng các mô hình điểm về chăm sóc sức khỏe học sinh

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, nghiên cứu và phát triển công nghệ sinh học là nhiệm vụ được Đảng, Chính phủ và các Bộ, ban, ngành ưu tiên hàng đầu. Cụ thể hóa Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới, và Nghị quyết 189/NQ-CP ngày 16/11/2023 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết trên, Ban cán sự Đảng Bộ Y tế đã có Kế hoạch số 29-KH/BCSĐ ngày 29/9/2023, trong đó nêu rõ các nhiệm vụ chính được xác định và triển khai như: Xây dựng cơ chế, chính sách phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học; phát triển, ứng dụng hiệu quả công nghệ sinh học trong lĩnh vực y tế; phát triển công nghiệp sinh học trong lĩnh vực y tế thành ngành kinh tế - kỹ thuật phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Bộ Y tế hiện đang triển khai xây dựng các đề án phát triển công nghệ sinh học để hiện thực hóa những mục tiêu, nhiệm vụ này, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn.

Nghiên cứu và ứng dụng tế bào gốc mở ra hướng điều trị mới trong y học

Công nghệ tế bào gốc là một lĩnh vực tiên phong trong y học tái tạo và y học cá thể hóa. Đây là công nghệ có khả năng khai thác tối ưu nguồn tài nguyên tế bào gốc từ cơ thể, tạo ra những giải pháp điều trị mới cho các bệnh lý mà hiện tại chưa có phương pháp điều trị hiệu quả, đặc biệt là các bệnh lý thoái hóa, ung thư, và các tổn thương nghiêm trọng. Tế bào gốc, với khả năng tự tái tạo và biệt hóa thành nhiều loại tế bào chuyên biệt, có thể thay thế và phục hồi các mô, cơ quan bị tổn thương. Ứng dụng tế bào gốc đã mở ra những hướng điều trị mới mẻ và mang tính cách mạng trong y học, đặc biệt trong các lĩnh vực như tái tạo mô, xương, sụn, và thần kinh.

Tại Việt Nam, công nghệ tế bào gốc đang được đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng, tuy nhiên vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm thiếu hụt cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc tế, nguồn nhân lực chuyên sâu, và các nền tảng nghiên cứu tiên tiến.

Cần tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc tế để phát triển công nghệ tế bào gốc.

Trước những tiềm năng to lớn của công nghệ tế bào gốc, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đã đưa ra một số định hướng nhằm tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển của chuyên ngành này tại Việt Nam:

Một là, tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng và trang thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc tế: Công nghệ tế bào gốc đòi hỏi cơ sở vật chất tiên tiến và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe như GMP, cGMP. Do đó, Bộ Y tế khuyến khích các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp tiếp tục tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống ngân hàng lạnh, phòng thí nghiệm chuyên sâu và hệ thống sản xuất đạt chuẩn quốc tế. Điều này không chỉ đảm bảo chất lượng của các sản phẩm tế bào gốc mà còn giúp các đơn vị trong nước dễ dàng hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hai là, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, phát triển và hợp tác quốc tế: Công nghệ tế bào gốc là một lĩnh vực phát triển nhanh chóng và liên tục có những đổi mới từ các nước phát triển. Hợp tác quốc tế sẽ giúp chúng ta tiếp thu các tiến bộ khoa học, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển giao công nghệ mới. Chúng tôi kỳ vọng rằng quan hệ hợp tác với các viện nghiên cứu, các tập đoàn y sinh học trên thế giới sẽ tiếp tục được mở rộng để tăng cường năng lực nội tại, tiếp thu các công nghệ tiên tiến và phù hợp hóa các quy trình điều trị tế bào gốc cho người Việt Nam.

Ba là, xây dựng hệ sinh thái nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực tế bào gốc: Để phát triển bền vững, chúng ta cần một đội ngũ các nhà khoa học, chuyên gia y tế có năng lực chuyên sâu về tế bào gốc. Bộ Y tế khuyến khích các trung tâm đào tạo phổ biến kiến thức, giúp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bên cạnh đó, việc phối hợp chặt chẽ với các Trường đại học Y Dược, các viện nghiên cứu sẽ giúp xây dựng một hệ sinh thái nhân lực chuyên nghiệp, vừa đáp ứng nhu cầu nội địa vừa tham gia các dự án nghiên cứu khu vực và quốc tế.

Bốn là, khuyến khích nghiên cứu ứng dụng và thương mại hóa sản phẩm tế bào gốc: Các sản phẩm và liệu pháp từ tế bào gốc không chỉ có giá trị nghiên cứu mà còn mang lại giá trị kinh tế lớn thông qua việc ứng dụng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bộ Y tế hy vọng các đơn vị sẽ tích cực triển khai nghiên cứu ứng dụng, phát triển các dòng sản phẩm phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, từ đó đóng góp vào thị trường y tế, tạo nên các liệu pháp và sản phẩm tế bào gốc "Made in Vietnam" có tính cạnh tranh cao.

Thúc đẩy chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ để bảo vệ các phát minh, sáng chế công nghệ tế bào gốc.

Năm là, thúc đẩy chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Công nghệ tế bào gốc chứa đựng các giá trị trí tuệ cao, vì vậy Bộ Y tế sẽ tăng cường các chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cho các phát minh, sáng chế trong lĩnh vực này. Đặc biệt, khuyến khích việc đăng ký bảo hộ các sáng chế, ứng dụng nghiên cứu nhằm bảo vệ thành quả nghiên cứu, đồng thời nâng cao giá trị thương hiệu của Việt Nam trên bản đồ công nghệ tế bào gốc toàn cầu.

“Với các định hướng và sự phối hợp chặt chẽ từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và giới nghiên cứu, chuyên ngành tế bào gốc sẽ sớm trở thành một trong những lĩnh vực trọng điểm trong hệ thống y tế Việt Nam” Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.