Củ dền - Thực phẩm bổ dưỡng nhưng không phải ai cũng nên ăn

Vì sức khỏe cộng đồng 22/01/2025 11:15

Củ dền là thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng.

Những lợi ích tuyệt vời từ vỏ bưởi Những lợi ích không ngờ của cà rốt đen đối với sức khỏe Chuyện gì sẽ xảy ra khi bạn ăn cherry thường xuyên?

Củ dền và các món ăn từ củ dền như củ dền luộc, nước ép... đã trở nên quen thuộc trong bữa ăn của nhiều gia đình Việt.

Củ dền - Thực phẩm bổ dưỡng nhưng không phải ai cũng nên ăn

Trong 100g củ dền chứa nước (91g), năng lượng (22kcal), protein (2.2g), chất béo (0.13g), carbohydrate (4.33g), chất xơ (3.7g), đường (0.5g), canxi (117mg), sắt (2.57mg), magie (70mg), phốt-pho (41mg), kali (762mg), natri (226mg), kẽm (0.38mg), đồng (0.191mg), mangan (0.391mg), selen (0.9µg), vitamin C (30mg), vitamin B1 (0.1mg), vitamin B2 (0.22mg), vitamin B3 (0.4mg), vitamin B5 (0.25mg), vitamin B6 (0.106mg), folate (15µg), choline (0.4mg), vitamin A (316µg), carotene (3790µg), vitamin E (1.5mg), và vitamin K (400µg).

Mặc dù củ dền với thành phần dinh dưỡng mang lại nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Vậy, những ai không nên ăn củ dền?

Người bị sỏi thận hoặc có tiền sử sỏi thận

Người bị sỏi thận hoặc có tiền sử sỏi thận cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng củ dền đỏ trong chế độ ăn uống. Việc ăn củ dền đỏ hoặc uống nước ép củ dền thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tái phát sỏi thận hoặc khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân chính là do trong củ dền chứa hàm lượng oxalate cao, một hợp chất có khả năng liên kết với các khoáng chất như canxi trong cơ thể, tạo thành các tinh thể không hòa tan. Những tinh thể này dần dần tích tụ trong thận, dẫn đến sự hình thành và phát triển của sỏi thận.

Ngoài ra, oxalate được coi là một chất kháng dinh dưỡng vì nó cản trở cơ thể hấp thụ một số chất dinh dưỡng thiết yếu khác, như canxi, từ thực phẩm.

Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mà còn gây mất cân bằng dinh dưỡng nếu tiêu thụ củ dền quá mức. Đặc biệt đối với những người đã từng bị sỏi thận, cơ thể họ có thể nhạy cảm hơn với oxalate, khiến quá trình hình thành sỏi diễn ra nhanh hơn.

Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe thận, những người có nguy cơ cao hoặc đang điều trị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ củ dền đỏ và các thực phẩm giàu oxalate khác. Đồng thời, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp, tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi có hệ tiêu hóa còn non nớt, và nguồn dinh dưỡng chính của trẻ trong giai đoạn này là sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Việc cho trẻ dùng củ dền đỏ hoặc kết hợp củ dền với sữa có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc nitrat. Trong củ dền đỏ, hàm lượng nitrat tương đối cao, khi vào cơ thể trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa chưa đủ khả năng chuyển hóa hoàn toàn nitrat, dẫn đến tích tụ nitrat trong máu.

Điều này có thể gây ra methemoglobin máu, một tình trạng nguy hiểm làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ. Vì vậy, củ dền không phù hợp để bổ sung vào chế độ ăn của trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Những người dị ứng với các chất dinh dưỡng có trong củ dền

Những người có dị ứng với các chất dinh dưỡng trong củ dền cần lưu ý khi tiêu thụ loại thực phẩm này. Nếu sau khi ăn củ dền, bạn nhận thấy các triệu chứng như phát ban, nổi mề đay, ngứa, thậm chí cảm thấy ớn lạnh và sốt, điều đó có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng.

Trong trường hợp này, bạn nên ngừng sử dụng củ dền ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Bệnh nhân bị tụt huyết áp

Bệnh nhân bị tụt huyết áp cần thận trọng khi sử dụng củ dền đỏ, vì loại thực phẩm này có khả năng giảm huyết áp và thúc đẩy sự hình thành oxit nitric trong máu.

Nếu bạn đang gặp tình trạng huyết áp thấp, việc ăn củ dền đỏ có thể làm giảm huyết áp thêm nữa, dẫn đến nguy cơ chóng mặt, choáng váng và thậm chí té ngã, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy, người bị tụt huyết áp nên tránh sử dụng củ dền đỏ để bảo vệ sự ổn định của huyết áp.

Người có vấn đề về tiêu hóa

Người có vấn đề về tiêu hóa cần lưu ý khi ăn củ dền, vì củ dền chứa FODMAP dưới dạng fructans, một loại carbohydrate chuỗi ngắn có tác dụng nuôi dưỡng vi khuẩn đường ruột.

Mặc dù FODMAP có lợi cho sự phát triển của vi khuẩn có ích, nhưng đối với những người nhạy cảm, đặc biệt là những bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích (IBS), nó có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm tăng triệu chứng như đầy hơi, đau bụng và tiêu chảy.

Vì vậy, những người có vấn đề về tiêu hóa nên thận trọng khi sử dụng củ dền trong chế độ ăn uống của mình.

Bệnh nhân có vấn đề về đường tiết niệu

Bệnh nhân có vấn đề về đường tiết niệu cần lưu ý khi ăn củ dền, vì củ dền có thể khiến nước tiểu chuyển sang màu hồng hoặc đỏ.

Đây là hiện tượng bình thường do các hợp chất trong củ dền, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể bị nhầm lẫn với tình trạng tiểu ra máu.

Để tránh gây nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh lý đường tiết niệu, bệnh nhân có vấn đề về đường tiết niệu nên tránh sử dụng củ dền, nhằm đảm bảo việc chẩn đoán và điều trị không bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, củ dền đỏ kỵ với sữa và quả lê nếu ăn chung những thực phẩm này có thể gây ra ngộ độc.