Thỏa thuận thương mại - hướng phát triển cho Đông Nam Á

Theo dự báo mới nhất của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính rằng 5 nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á sẽ giảm 2% vào năm 2020, tốt hơn mức trung bình toàn cầu - 5%, nhưng vẫn sẽ là một cú sốc nghiêm trọng đối với một khu vực đã trải qua tăng trưởng hàng năm kể từ những năm 1960.

Xây dựng lại động cơ tăng trưởng của Đông Nam Á sẽ là một thách thức. Ba lĩnh vực thương mại lớn của khu vực - hàng hóa, điện tử và dệt may - tất cả đều phải đối mặt với sự bất ổn kinh tế khi nhu cầu giảm. Và đầu tư, vốn đã từng là động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng, sẽ giảm đáng kể trên khắp Đông Nam Á, làm kìm hãm tốc độ tăng trưởng sản xuất của khu vực. Sự cám dỗ vào những thời điểm kinh tế toàn cầu không chắc chắn là cố gắng kích cầu và đóng cửa nền kinh tế.

Thỏa thuận thương mại - hướng phát triển cho Đông Nam Á

Ngay cả trước Covid-19, có bằng chứng cho thấy Đông Nam Á đang trở nên thận trọng hơn khi nền kinh tế toàn cầu chao đảo. Vào tháng 4/2019, Hội đồng Kinh doanh ASEAN- EU ước tính rằng, 10 thành viên ASEAN đã áp đặt khoảng 6.000 hàng rào phi thuế quan riêng biệt đối với thương mại trong khu vực. Các rào cản được xây dựng nhằm cố gắng bảo hộ nền kinh tế khỏi sự không chắc chắn có xu hướng trở thành rào cản đối với tăng trưởng.

Có thể thấy đặc thù của khu vực Đông Nam Á vốn là phụ thuộc vào thương mại. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế việc hình thành xu hướng bảo hộ bằng cách dựng lên các rào cản thương mại rất không hợp lý.

Thời điểm này, các thành viên ASEAN cần cởi mở hơn nữa bằng cách tham gia hoàn thiện các thỏa thuận thương mại đa phương như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Các nước Đông Nam Á cần có hướng đi cởi mở hơn

RCEP chiếm 30% dân số thế giới và 29% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu. CPTPP là một hiệp định thương mại tự do khu vực toàn diện, tiêu chuẩn cao, quy tụ 11 nền kinh tế từ cả hai bên Thái Bình Dương, chiếm tỷ trọng dưới 14% nền kinh tế toàn cầu.

Trong thời điểm chủ nghĩa bảo hộ gia tăng và những sóng gió kinh tế, các hiệp định này hứa hẹn sẽ mở ra cánh cửa cho một kỷ nguyên mới về hội nhập thương mại và đầu tư và sự chắc chắn giữa các quốc gia, duy trì trật tự dựa trên luật lệ và tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các nước lớn và nhỏ. RCEP - bao gồm 10 quốc gia ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand - được cho là đã đi đến những chi tiết cuối cùng sau gần một thập kỷ đàm phán.

Khi hiệp định RCEP được hoàn thành sẽ là một động lực kinh tế được hoan nghênh và kịp thời cho các doanh nghiệp đang tìm cách bù đắp tác động của đợt bùng phát Covid-19. Các thành viên đang nỗ lực kết thúc các cuộc đàm phán này trước hội nghị thượng đỉnh RCEP vào cuối năm nay.

Thực tế Thái Lan, Indonesia và Philippines đang cân nhắc chi phí và lợi ích của việc gia nhập CPTPP khi mà Singapore, Malaysia, Việt Nam và Brunei đã là thành viên trong hiệp định này. Các FTA khu vực như RCEP và CPTPP cũng đang thúc đẩy các cải cách quy định quan trọng trong nước, bao gồm các lĩnh vực như luật lao động (gắn với năng suất lao động), tự do hóa đầu tư, an ninh mạng, quy tắc dữ liệu xuyên biên giới và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Những cải cách này tạo ra các khuyến khích thương mại vật chất cho thương mại và đầu tư từ các đối tác thành viên.