Sạt lở tại thủy điện Rào Trăng 3: Mối lo rình rập
Cảnh báo từ sớm
Thời điểm năm 2011, tỉnh Thừa Thiên Huế có 3 dự án quy hoạch thủy điện, trong đó có 2 Quy hoạch do Bộ Công thương lập và 1 Quy hoạch thủy điện nhỏ của tỉnh. Các dự án thủy điện theo quy hoạch là 21 dự án với tổng công suất 450MW nhưng tập trung chủ yếu vào 5 công trình: A Lưới, Hương Điền, Bình Điền, A Lin 1 và Tả Trạch với tổng công suất 360 MW.
Khi đó, công trình Thủy điện Bình Điền đã vận hành phát điện, 6 dự án thủy điện khác gồm: Thủy điện A Lưới (170 MW), Hương Điền (81 MW), Tả Trạch (21MWW), Thượng Nhật (6M), Alin B1 (40 MW) cũng trong quá trình thi công. Các công trình thủy điện đã và đang xây dựng ở Thừa Thiên Huế phần lớn là các công trình đập lớn với hồ chứa có dung tích chứa nước từ hàng chục triệu đến hàng trăm triệu m3 nước, khi xây dựng đập thường làm ngập một diện tích đất đai lớn trong khu vực lòng hồ, đồng thời trong quá trình vận hành, khai thác cũng gây tác động tới tài nguyên và môi trường trong lưu vực sông.
Tình hình mưa lũ tại Thừa Thiên Huế đang vô cùng căng thẳng |
Cụ thể theo cán bộ Viện Tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững thành phố Huế: Quá trình thi công xây dựng và chặn dòng tích nước các hồ thủy điện ở địa phương đã có những ảnh hưởng nhất định đến chế độ dòng chảy hạ du các con sông.
Đặc biệt, Viện Tài nguyên, môi trường và phát triển bền vững thành phố Huế lưu ý: Đối với môi trường tự nhiên, cần xem xét đánh giá kỹ lưỡng tác động của một số dự án trong quy hoạch thủy điện nhỏ, như dự án thủy điệm cụm Rào La, Rào Trăng 3, 4 (ở xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế) do ảnh hưởng đến khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền; tăng cường trồng rừng, giám sát nghiêm túc việc dọn vệ sinh lòng hồ trước khi tích nước; nghiên cứu điều chỉnh giảm mức nước trước lũ ở các hồ chứa, tăng dung tích phòng lũ của các công trình hồ chứa thủy điện; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện Quy trình vận hành hồ chứa thủy điện; tiến hành các hoạt động ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng nông hóa vực nước đầm phá, duy trì sinh khối thủy vực một cách bền vững; tăng cường kiểm tra giám sát việc thực hiện các cam kết bảo vệ môi trường tại các dự án thủy điện.
Như vậy, cơ quan chuyên môn đã đưa ra những cảnh báo đối với thủy điện Rào Trăng 3, 4 - nơi đang xảy ra vụ sạt lở làm 17 công nhân mất tích. Ngoài ra, 13 cán bộ trong đoàn công tác cũng bị mất liên lạc sau trận lũ ống đêm 12/10.
Lực lượng chức năng túc trực cứu hộ gần thủy điện Rào Trăng 3 |
Tối 13/10, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và trung tướng Nguyễn Tân Cương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đã họp với lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên - Huế và Quân khu 4 về kế hoạch tiếp theo nhằm tiếp cận hiện trường vụ sạt lở ở công trình thủy điện Rào Trăng 3, huyện Phong Điền. Nhận định khả năng có đến 30 người mất tích quanh khu vực thủy điện Rào Trăng 3, Quân khu 4 đang triển khai 3 phương án khác nhau để tiếp cận mục tiêu. Phương án thứ nhất là xe cơ giới sẽ chở các chiến sĩ công binh đi theo tuyến đường 71 vào hiện trường. Hiện, lực lượng này cách vị trí những người gặp nạn khoảng 2,5 km. Phương án 2 là lực lượng chức năng sẽ theo đường thủy để đi từ nhà máy thủy điện Hương Điền lên thủy điện Rào Trăng 3. Phương án này đã phát huy hiệu qua khi 21h đêm 13/10, lực lượng công an, quân đội đã tiếp cận được thủy điện Rào Trăng 4, đưa 5 công nhân bị thương đến Bệnh viện Đa khoa Bình Điền (thị xã Hương Trà) cấp cứu. Ngoài ra, trong trường hợp thời tiết thuận lợi, Quân khu 4 sẽ sử dụng phương án điều động thêm máy bay trực thăng để khảo sát và cứu hộ. Được biết sáng 14/10, 2 trực thăng cùng 2 tổ bay của Sư đoàn 372 đang sẵn sàng ở sân bay Phú Bài để chờ lệnh. |
Chủ đầu tư là ai?
Theo tìm hiểu của Phóng viên, Thủy điện Rào Trăng 3 do Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Trường Sơn làm chủ đầu tư và được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cấp phép đầu tư tháng 11/2008. Dự án được xây dựng trên sông Rào Trăng (nhánh cấp I của sông Bồ), thuộc địa bàn xã Phong Xuân, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Đây là nhà máy thủy điện thứ 13 tại Thừa Thiên Huế được cấp phép đầu tư xây dựng. Dự án có công suất lắp máy 11 MW, tổng nguồn vốn đầu tư 290 tỉ đồng.
Sạt lở tại thủy điện Rào Trăng 3 - mối lo rình rập |
Diện tích đất dự kiến sử dụng là 11,1 ha; trong đó diện tích khu vực lòng hồ là 8,8 ha, còn lại là khu vực nhà máy, tuyến áp lực, tuyến năng lượng và công trình phụ trợ. Đến nay, Nhà máy thủy điện Rào Trăng 3 đã hoàn tất 90% hạng mục xây dựng.
Vào năm 2016, Bộ Công Thương ban hành Quyết định 2631/QĐ-BCT về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch thủy điện nhỏ tỉnh Thừa Thiên Huế đối với dự án thủy điện Rào Trăng 3. Dự án có nhiệm vụ chính là phát điện lên lưới điện quốc gia. Sơ đồ khai thác gồm đập chính dâng kết hợp đập tràn xả lũ trên sông Rào Trăng, tuyến năng lượng bờ phải và nhà máy thủy điện kiểu hở xả nước trở lại sông Rào Trăng.
Được biết, Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Trường Sơn được thành lập vào năm 2011, ngành nghề đăng ký kinh doanh bao gồm sản xuất, truyền tải và phân phối điện; Xây dựng các công trình dân dụng, giao thông, thủy lợi, điện cao thế, thủy điện;...